TÜRKİYE'DE KİŞİ BAŞINA DÜŞEN MİLLİ GELİR AÇIKLANDI

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2022 yılına ilişkin GSYH verilerini açıkladı. Buna göre, yıllık verilere dayalı olarak hesaplanan bağımsız yıllık GSYH, zincirlenmiş hacim endeksiyle 2022 yılında bir önceki yıla göre yüzde 5,5 arttı. Üretim yöntemine göre cari fiyatlarla GSYH, 2022 yılında bir önceki yıla göre yüzde 106,9 artarak 15 trilyon 11 milyar 776 milyon TL oldu. Gayrisafi yurt içi hasılada en yüksek payı 2022 yılında yüzde 22,1 ile imalat sanayi aldı. İmalatı, yüzde 13,5 ile toptan ve perakende ticaret; motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin onarımı ve yüzde 10,0 ile ulaştırma ve depolama sektörü izledi. Yıllık gayrisafi yurt içi hasılada en düşük pay hanehalklarının işverenler olarak faaliyetleri için gerçekleşti.

KİŞİ BAŞINA GAYRİSAFİ YURT İÇİ HASILA 2022 YILINDA 176 BİN 651 TL OLDU

Kişi başına GSYH, 2022 yılında cari fiyatlarla 176 bin 651 TL, ABD doları cinsinden 10 bin 659 dolar oldu. TÜİK verilerine göre, Türkiye'de kişi başına GSYH 1998'de cari fiyatlarla 1 152 TL olup, ABD doları cinsinden 4 bin 445 dolar iken 2001'de cari fiyatlarla 3 bin 794 TL, ABD doları cinsinden 3 bin 108 dolar seviyesine düşmüştü. 2002'de 3 bin 608 olarak kayıtlara geçen kişi başına GSYH, bu yıldan itibaren artış göstererek, 2013’te ise 12 bin 582 dolar ile en yüksek seviye görüldü. Bu tarihten sonra ise kademeli düşüş ile 2020'de 8 bin 597 dolara geriledi. 2021'deki toparlanmayla 9 bin 592 dolar oldu.

Geçmiş yıllar verilerine bakıldığında kişi başına GSYH 2021 yılında cari fiyatlarla 86 bin 144 TL, ABD doları cinsinden 9 bin 592 dolar, 2020 yılında 60 bin 525 TL, ABD doları cinsinden 8 bin 597 dolar, 2019 yılında 52 bin 316 TL, ABD doları cinsinden 9 bin 213 dolar, 2018 yılında 45 bin 750 TL, ABD doları cinsinden 9 bin 693 dolar, 2017 yılında 38 bin 680 TL, ABD doları cinsinden 10 bin 602 dolar, 2016 yılında 32 bin 904 TL, ABD doları cinsinden 10 bin 883 dolar, 2015 yılında 29 bin 885 TL, ABD doları cinsinden 11 bin 14 dolar, 2014 yılında 26 bin 624 TL, ABD doları cinsinden 12 bin 178 dolar, 2013 yılında 23 bin 946 TL, ABD doları cinsinden 12 bin 582 dolardı.

KONAKLAMA VE YİYECEK HİZMETİ FAALİYETLERİ YÜZDE 32,1 İLE EN ÇOK BÜYÜYEN SEKTÖR OLDU

Konaklama ve yiyecek hizmeti faaliyetleri yüzde 32,1, Finans ve sigorta faaliyetleri yüzde 20,7 ve Hanehalklarının işverenler olarak faaliyetleri yüzde 20,6 ile 2022 yılında en çok büyüyen sektörler oldu. Elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı yüzde 24,6, İnşaat yüzde 7,1, Madencilik ve taş ocakçılığı yüzde 5,5 ile en çok küçülen sektörler oldu.

YERLEŞİK HANEHALKI NİHAİ TÜKETİM HARCAMALARI 2022 YILINDA BİR ÖNCEKİ YILA GÖRE YÜZDE 19,0 ARTTI

Yerleşik hanehalkı nihai tüketim harcamaları 2022 yılında bir önceki yıl zincirlenmiş hacim endeksine göre yüzde 19,0 arttı. Yerleşik hanehalkı nihai tüketim harcamalarının cari değerlerle GSYH içindeki payı yüzde 57,0 oldu. Hanehalkı harcamalarında en yüksek payı alan harcama grupları sırasıyla, yüzde 23,2 ile gıda ve alkolsüz içecekler, yüzde 18,3 ile ulaştırma ve yüzde 12,4 ile konut, su, elektrik, gaz ve diğer yakıtlar oldu.

DEVLETİN NİHAİ TÜKETİM HARCAMALARI 2022 YILINDA BİR ÖNCEKİ YILA GÖRE YÜZDE 4,2 ARTTI

Devletin nihai tüketim harcamalarının GSYH içindeki payı 2022 yılında yüzde 11,7 olurken, gayrisafi sabit sermaye oluşumunun payı yüzde 29,2 olarak gerçekleşti. Bir önceki yıl zincirlenmiş hacim endeksine göre, devletin nihai tüketim harcamaları yüzde 4,2 artarken, gayrisafi sabit sermaye oluşumu ise yüzde 1,3 arttı.

İŞGÜCÜ ÖDEMELERİ 2022 YILINDA YÜZDE 81,7 ARTTI

Gelir yöntemiyle gayrisafi yurt içi hasıla hesaplamalarına göre işgücü ödemeleri, 2022 yılında bir önceki yıla göre yüzde 81,7 artarken, brüt işletme artığı/karma gelir yüzde 115,5 arttı. İşgücüne yapılan ödemelerin cari gayrisafi katma değer içindeki payı 2021 yılında yüzde 30,0 iken bu oran 2022 yılında yüzde 26,3 oldu. Net işletme artığı/karma gelirin payı ise 2021 yılında yüzde 52,3 iken 2022 yılında yüzde 53,7 oldu.