DENİZLİ'DE TEŞVİKLİ YATIRIM SAYISI HIZ KESTİ

Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının Yatırım Teşvik İstatistiklerine göre, Türkiye'de teşvik belgeli yatırımlar 2023'te bir önceki yıla göre yüzde 11,3 azalarak 1 trilyon 413 milyar liradan 1 trilyon 253 milyar liraya geriledi. Teşvikli yatırımlar kapsamında yaratılan istihdam da 360 binden 345 bine düştü. Deprem felaketinin yaşandığı 2023 yılında teşvik belgeli yatırım tutarı azalırken, düzenlenen belge sayısı ise 13 bin 527'den 15 bin 761'e çıktı.

EN ÇOK AZALMA MADENCİLİKTE OLDU

Geçen yıl teşvik belgeli yatırımlarda sektörel bazda en yüksek azalış yüzde 92,7 ile madencilik sektöründe yaşandı. Madencilik yatırımları 308 milyar 503 milyon liradan 22 milyar 487 milyon liraya gerilerken, enerji yatırımları yüzde 91,7’lik artışla 261 milyar 606 milyon liraya yükseldi. Aynı dönemde imalat sanayi yatırımları yüzde 7 azalarak 747 milyar liradan 694 milyar liraya, tarım yatırımları da yüzde 0,6 azalarak 17 milyar 84 milyon liraya geriledi. Hizmetler sektöründeki yatırım yüzde 26,1 artarak 204 milyar liradan 257 milyar liraya çıktı.

PANDEMİDE BELGE SAYISI İKİ KATINA ÇIKTI

Türkiye'de 2019 yılında 5 bin 402 yatırım teşvik belgesi düzenlenirken, bu belgeler kapsamında 594 milyar 796 milyon liralık yatırım taahhüdü verilmişti. Teşvik belgeli yatırım sayısı takip eden yıl iki katına çıktı ve o tarihten bu yana artışını sürdürdü. 2020'de 881 milyar 538 milyon liralık yatırım öngören 10 bin 134 belge düzenlendi. 2021'de belge sayısı 12 bin 474'e yatırım tutarı 917 milyar liraya çıktı. 2022 yılında ise belge sayısı 12 bin 474’ten 13 bin 527'ye sınırlı artış yaşarken, teşvikli yatırım tutarı yüzde 54,1'lik artışla 1 trilyon 413 milyar liraya yükseldi.

YENİ YATIRIMLARIN PAYI AZALDI

Teşvik belgeli yatırımlar kapsamında oluşturulan istihdamda da 2023 yılında gerileme yaşandı. 2019'da 197 bin 802 kişilik istihdam taahhüdü verilirken, 2020'de bu sayı 300 bin 324'e, 2021'de 370 bin 841'e geriledi. Teşvikli yatırımlarda taahhüt edilen istihdam sayısı 2022 yılında 360 bin 751 olurken 2023'te ise 345 bin 191'e indi. Geçen yıl teşvik belgesine bağlanan yatırımlarda yeni yatırımların payı azalırken, tevsi (tamamlama, yenileme) yatırımların payı artış gösterdi. Yeni yatırımların payı yüzde 70,2'den yüzde 67,3'e gerilerken, tevsi yatırımlarının payı yüzde 21,9'dan yüzde 26'ya çıktı.

DENİZLİ'DE YATIRIM TEŞVİK TUTARI ARTTI

Denizli'de 2019 yılında 13 milyar 442 milyon lira tutarında 84 yatırım teşvik belgesi düzenlenirken, 2020'de 9 milyar 649 milyon lira tutarında 167 yatırım teşvik belgesi, 2021'de 7 milyar 910 milyon lira tutarında 233 yatırım teşvik belgesi, 2022'de 10 milyar 256 milyon lira tutarında 299 yatırım teşvik belgesi düzenlendi. 2023 yılında ise Denizli'den düzenlenen 298 yatırım teşvik belgesine 23 milyar 271 milyon lira tutarında teşvik öngörüldü.

Denizli'de 2022'de öngörülen yatırımlar için taahhük edilen istihdam sayısı 3 bin 136 iken 2023'te öngörülen yatırımlar için tahakkuk edilen istihdam sayısı 2 bin 755 oldu. Denizli'de teşvik belgeli yatırımlar içinde yabancı sermayeli firmaların sayısı 2022'de 5 iken 2023'te 7 oldu. Denizli'de geçen yıl teşvik belgesine bağlanan yatırımlarda yeni yatırımların payında artış görüldü. 2022'de komple yeni yatırımların sayısı 177 olurken, 2023'te bu sayı 206 oldu.  

Denizli'de 2023'te teşvik alan yatırım belgeleri içerisinde en büyük payı imalat sektörü alırken, bunu enerji, hizmetler, tarım ve madencilik sektörleri aldı. Geçen yıl kentte imalat sektöründe 141, enerji sektöründe 121, hizmet sektöründe 16, tarımda 14, madencilikte 6 yatırım teşvik belgesi kabul edildi. En çok yatırım tutarı payı ise hizmetler sektörünün oldu. Geçen yıl yatırımlara alınan 23 milyar 271 milyon lira tutarındaki teşvikin 8 milyar 916 milyon lirası hizmetler sektörüne, 7 milyar 501 milyon lirası enerji sektörüne, 5 milyar 535 milyon lirası imalat sektörüne,  957 milyon lirası tarım sektörüne, 362 milyon lirası madencilik sektörüne ayrıldı.

Teşvik belgeli yatırımlar kapsamında yatırım tutarına göre taahhüt edilen istihdama bakıldığında geçen yıl Denizli'de teşvik alan yatırımlarla 2 bin 755 kişinin istihdamı öngörüldü. Bunlardan 1999'u imalat sektöründe, 382'si tarım sektöründe, 192'si hizmetler sektöründe, 125'i enerji sektöründe, 57'si de madencilik sektöründe istihdam edildi.