YÜZDE 5 FAİZ, NAKİT ÇEKİMİ BİTİRDİ

Sıkı para politikası ve yüksek enflasyon, yılın ilk çeyreğinde kredi kartından nakit çekim ve kredili mevduat hesaplarına yönelimi artırmıştı. İhtiyaç kredisi faizine göre daha düşük kalan kredili mevduat hesabı ve kredi kartından nakit çekim faizleri, 16 Mart’tan itibaren %5'e çıkarıldı, gecikme faizi ise %5,3’e yükseltildi. Bu hamle, özellikle kredi kartından nakit çekimde belirgin bir düşüşe yol açtı. Bankalararası Kart Merkezi (BKM) verilerine göre, kredi kartından nakit çekim, yılın ikinci çeyreğinde birinci çeyreğe göre %50,11 azaldı, reel olarak ise %54 düşüş gösterdi.

İLK ÇEYREKTE REEL ARTIŞ %5,68

BKM verilerine göre, geçen yıl ilk çeyrekte 182.9 milyar lira olan kredi kartından nakit çekim, bu yılın ilk çeyreğinde hızlı bir artış gösterdi. Ocakta 116.15 milyar lira, şubatta 121.25 milyar lira olan kredi kartından nakit çekim, mart ortasındaki faiz artırımının ardından martta 89.33 milyar liraya indi. Böylece bu yılın ilk çeyreğinde geçen yılın ilk çeyreğine göre %78,65, geçen yılın son çeyreğine göre ise %21,6 artış yaşandı. İlk çeyrekte kredi kartından nakit çekim 326.74 milyar liraya çıktı. %15,06 tüketici enflasyonundan arındırıldığında, 2023 sonuna göre ilk çeyrekteki nakit çekimde reel artış %5,68 oldu.

İKİNCİ ÇEYREKTE ALIŞVERİŞ HARİCAMALARI ARTTI

Yılın ikinci çeyreğinde kredi kartından nakit çekim yavaşlamasını sürdürdü. Nisanda 52 milyar lira, mayısta 58.5 milyar lira, haziranda ise 53.4 milyar lira kredi kartından nakit çekim gerçekleştirildi. Böylece ikinci çeyrekte kredi kartından nakit çekim 162.99 milyar liraya indi. İlk çeyreğe göre %50,11 azalan kredi kartından nakit çekim, iki çeyrek arasındaki %8,4 tüketici enflasyonundan arındırıldığında reel olarak %54 geriledi.

BKM verilerine göre, kredi kartından alışveriş harcamalarında ise istenilen seviyede bir ivme kaybı yaşanmadı. Kredi kartlarında geçerli azami akdi faiz oranı %4,25, gecikme faiz oranı %4,55 seviyesinde. İlk çeyrekte kredi kartından alışverişler 2 trilyon 565 milyar 490 milyon liraya yükseldi. Bu, geçen yılın son çeyreğine göre %18,4 artış anlamına gelirken, enflasyondan arındırıldığında reel artış %2,90 oldu.

İkinci çeyrekte ise %15,36 nominal artışla kredi kartından alışverişler 2 trilyon 959 milyar 675 milyon liraya çıktı ve 3 trilyon lira sınırına dayandı. İki çeyrek arasındaki %8,4 tüketici enflasyonundan arındırıldığında ise reel artış %6,42 oldu. Bu, ilk çeyrekteki %2,9 reel artışın oldukça üzerinde gerçekleşti ve kredi kartından nakit çekim gerilerken alışveriş harcamaları arttı.

KREDİ KARTLARINDA BÜYÜME HIZI %28,5

Merkez Bankası verilerine göre, 13 haftalık yıllıklandırılmış kur etkisinden arındırılmış olarak sektörde toplam kredi kartlarında 19 Temmuz itibariyle büyüme hızı %28,5'e geldi. Bireysel kredi kartlarında bu büyüme hızı %29,53, ticari kredi kartlarında ise %25,45 olarak hesaplandı.

Yılın başına göre kredi kartlarında büyüme hızında gözle görülür bir düşüş var. Yılın başında 13 haftalık yıllıklandırılmış büyüme hızı %100'ün üzerindeydi, hatta mart ortasında %123,5'e kadar çıkmıştı. Bireysel kartlarda %128,7, ticari kartlarda ise %115 büyüme hızları yaşandı. Kredi kartı faizlerinde artış, nisan başında gerçekleştirildi. Bunun ardından mayısta kredi kartlarında 13 haftalık yıllıklandırılmış büyüme hızı toplamda %60'lara, haziran başında %43'e kadar indi ve temmuz başında %22,3'e düştü. 12 Temmuz haftasında %21,51 olan 13 haftalık yıllıklandırılmış büyüme hızı, 19 Temmuz haftasında hafif arttı.

BİREYSEL KMH'LARDA İKİNCİ ÇEYREKTE %24,8 REEL ARTIŞ

Kredili mevduat hesaplarında, kredi kartından nakit çekimde gözlenen yavaşlamanın çok gerisinde kalındı. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) haftalık verilerinden yapılan hesaplara göre, yılın ilk çeyreğinde bireysel kredili mevduat hesapları 542.11 milyar lira seviyesinde gerçekleşti. Geçen yılın son çeyreğine göre nominal olarak %18,9 artan kredili mevduat hesaplarından harcamalar, yılın ilk çeyreğindeki %15,09 tüketici enflasyonundan arındırıldığında %3,31 reel artış yaşadı. Bu yıl ikinci çeyrekte kredili mevduat hesaplarından bireysel harcamalar 733.46 milyar liraya yükseldi.

İlk çeyreğe göre nominal artış %35,3 olurken, iki çeyrek arasında gerçekleşen %8,4'lük tüketici enflasyonundan arındırıldığında reel olarak artış %24,82 oldu. İlk çeyrekteki %3,31'lik reel artışın kat kat üzerinde gerçekleşen bireysel kredili mevduat hesaplarında harcamalar, ikinci çeyrekte büyük bir artış gösterdi.