ENFLASYONDA KRİTİK DÖNEM

Geçen yılın güçlü baz etkisinin son ayı olan ağustosta, tüketici enflasyonu yüzde 2,47 artarken, yıllık enflasyon yüzde 51,97’ye geriledi. Temmuz ayında yıllık enflasyon yüzde 61,78 seviyesindeydi. Ancak, çekirdek enflasyon göstergeleri ağustosta aylık yüzde 3’e yakın, hizmet enflasyonu ise yüzde 4’ün üzerinde kaldı. Ekonomistlerin değerlendirmelerine göre, yüzde 50 seviyesindeki politika faizinde indirimi gerektirecek bir durum henüz oluşmadı. Merkez Bankası’nın yüzde 38’lik yıl sonu enflasyon hedefini tutturabilmesi için kalan aylarda enflasyonun yüzde 1,13 seviyelerinde kalması gerekiyor; ancak ekonomistlerin beklentisi yılsonunda enflasyonun yüzde 42 civarında gerçekleşmesi yönünde.

EĞİTİM ZAMLARI ENFLASYONA YÜKSEK KATKI SAĞLADI

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, tüketici enflasyonu ağustosta yüzde 2,6 olan beklentilerin hafif altında yüzde 2,47 arttı. Enflasyona en büyük katkıyı eğitim alanındaki artışlar sağladı. Ağustos ayında eğitimde aylık enflasyon yüzde 11,34, yıllık ise yüzde 120,81 arttı. Üniversite eğitimi yüzde 43,2 ile zam şampiyonu oldu. Mal enflasyonu aylık yüzde 1,51 artarken, hizmet enflasyonu yüzde 4,6 ile katılığını korudu. Yıllık mal enflasyonu yüzde 42,13 ile manşet enflasyonun altında kalırken, hizmet enflasyonu yüzde 77,83 ile manşet enflasyonun üzerinde seyretmeye devam etti.

GIDA ENFLASYONU 4 YIL SONRA İLK KEZ NEGATİF ÇIKTI

Ağustos ayında taze sebze ve meyvelerdeki yüzde 10’a varan fiyat düşüşleri, gıda grubunda enflasyonun yüzde 1,1 azalmasına neden oldu. Bu durum, manşet enflasyonu 0,27 puan aşağı çekti. En son 2020 Ağustos ayında gıda enflasyonu negatif çıkmıştı. İşlenmemiş gıda enflasyonu yüzde 4,89 düşerken, işlenmiş gıda yüzde 2,37 arttı. Yıllık taze meyve ve sebze enflasyonu yüzde 28,93’e geriledi. İçki ve sigarada ay boyu yapılan zamlar ise aylık enflasyonu yüzde 4,46 artırarak, manşet tüketici enflasyonuna 0,17 puan etki yaptı.

KONUT, KİRA VE DOĞALGAZ FİYATLARINDA ARTIŞ

Konut grubunda aylık enflasyon yüzde 8,51 artarken, bu durum manşet tüketici enflasyonuna 1,31 puanlık katkı sağladı. Kirada aylık enflasyon yüzde 7,38 artarak, yıllık bazda yüzde 121,26 ile tüm mal ve hizmetler arasında en yüksek seviyeye ulaştı. Doğalgaz fiyatları ise gelen zamlarla birlikte yüzde 27,64’lük bir artış kaydetti. Ev eşyası grubunda yüzde 1,1, sağlıkta yüzde 1,67, ulaştırma grubunda ise otobüs, tren ve uçak bilet fiyatlarındaki zamlarla yüzde 2,95’lik artış yaşandı.

ÇEKİRDEK ENFLASYON MANŞETİN ÜZERİNDE

Çekirdek enflasyon göstergelerinden “B” endeksi ağustosta aylık yüzde 2,88 artarak yıllık yüzde 50,87’ye, “C” endeksi ise aylık yüzde 2,99 artışla yıllık yüzde 51,56’ya geriledi. Yurtiçi Üretici Fiyatları Endeksi (Yİ-ÜFE) ise ağustosta aylık yüzde 1,68 artarken, yıllık artış yüzde 35,75’e geriledi. 8 aylık tüketici enflasyonu ise yüzde 31,94 seviyesine ulaşarak, Merkez Bankası’nın yüzde 38’lik tahminine yaklaşıldığını gösterdi.

POLİTİKA FAİZİ İLE ENFLASYON ARASINDAKİ FARK AZALIYOR

Politika faizi ile tüketici enflasyonu arasındaki fark ağustosta üç yılın en düşük seviyesine gerilerken, reel faiz oranları zirveye çıktı. Merkez Bankası'nın politika faizinin, piyasa katılımcılarının beklenen TÜFE’si ile farkı yüzde 27,8 ile zirveye ulaştı. Basit faizle yapılan hesaplamalarda reel faiz yüzde 16,6’ya işaret ederken, reel sektör beklentilerine göre yüzde 6,9, hanehalkı beklentilerine göre ise reel faiz negatif yüzde 5 seviyesinde kaldı.

YILMAZ VE ŞİMŞEK'TEN DEZENFLASYON AÇIKLAMASI

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, dezenflasyon sürecinin devam ettiğini belirterek, "Enflasyonla mücadele konusunda ekonomik programımızı kararlılıkla uygulamaya devam ediyoruz. Açıklayacağımız OVP ile enflasyon üzerindeki ataleti kırmayı ve uzun dönemli beklentileri iyileştirerek dezenflasyonun reel ekonomi üzerindeki maliyetini hafifletmeyi amaçlıyoruz," dedi.

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek ise yıl sonunda enflasyonun tahmin aralığında gerçekleşmesini beklediklerini belirtti. Şimşek, "Son çeyrekte aylık enflasyonun ana eğiliminde düşüş bekliyoruz. Böylece yıl sonunda enflasyonun tahmin aralığında gerçekleşmesini öngörüyoruz,” ifadelerini kullandı.