ATIK DÖNÜŞÜMÜNDE ÜRÜNLERİN ÖMRÜ UZAYACAK
Türkiye, yeşil dönüşüm hedefleri kapsamında atık yönetimine yeni bir yaklaşım getiriyor. "Ulusal Döngüsel Ekonomi Eylem Planı" ile elektronik eşyalardan tekstil ürünlerine kadar birçok ürünün kullanım ömrü uzatılacak, atık miktarı azaltılacak ve geri dönüşüm teşvik edilecek.
Güncellenme : 19 Ocak 2025 10:18 /
Yayınlanma: 19 Ocak 2025 10:18
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından hazırlanan "Ulusal Döngüsel Ekonomi Eylem Planı" ile Türkiye, 2028 yılına kadar atık yönetiminde önemli bir dönüşüm hedefliyor. Plan, özellikle kaynak kullanımı yoğun ve çevresel etkileri fazla olan sektörlere odaklanıyor. Elektronik ve bilgi iletişim teknolojileri, batarya ve araçlar, ambalaj, plastik, tekstil, inşaat, gıda ve biyokütle sektörleri öncelikli olarak ele alınıyor.
Ürünlerin tasarımından atık yönetimine kadar tüm yaşam döngüsünü kapsayan plan, 6 stratejik hedef, 23 amaç ve 55 eylem içeriyor. Bu kapsamda, ürünlerin kullanım ömrünü uzatacak, tamir edilebilirliğini artıracak ve geri dönüşümünü kolaylaştıracak önlemler alınacak.
EKO-TASARIM VE YENİ YASAL DÜZENLEMELER
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı koordinasyonunda, "döngüsel ürünler" için çevreye duyarlı tasarım teşvik edilecek. AB eko-tasarım tüzüğü referans alınarak yeni bir yasal çerçeve oluşturulacak ve ilgili yönetmelikler revize edilecek.
Ticaret Bakanlığı, döngüsel ekonomiye geçişi destekleyecek altyapılar hazırlayacak. Hazine ve Maliye Bakanlığı ise "yeşil kamu satın alım strateji ve kriterleri"ni belirleyerek kamu alımlarında çevre dostu ürünlere öncelik verecek.
DİJİTAL ÜRÜN PASAPORTU İLE ŞEFFAFLIK
Ürünlerin yaşam döngülerini, geri dönüştürülmüş malzeme içeriğini ve diğer önemli verileri içeren "dijital ürün pasaportu" uygulaması hayata geçirilecek. Bu sayede tüketiciler, ürünlerin çevresel etkileri hakkında daha bilinçli kararlar verebilecek.
ATIK GETİRME MERKEZLERİ YAYGINLAŞACAK
Atık getirme merkezlerinin sayısı artırılacak ve işlevselliği geliştirilecek. İl düzeyinde dijital atık getirme merkezi harita altyapısı oluşturulacak. Yeniden kullanım işlevi entegre edilmiş atık getirme merkezleri kurulacak ve bu merkezlerde ikinci el satış mağazaları, takas merkezleri ve onarım atölyeleri gibi birimler yer alacak.
TEK KULLANIMLIK ÜRÜNLERE KISITLAMA
Bazı tek kullanımlık ürünlerin kullanımına yönelik kısıtlamalar getirilecek. Atık bataryaların yönetimi konusunda ise AB tüzüğüne uygun bir çerçeve oluşturulacak.
GENİŞ KAPSAMLI EYLEM PLANI
Plan kapsamında ayrıca, ömrünü tamamlamış araçların geri dönüşümü, ambalaj atıklarının kontrolü, tekstil sektöründe döngüselliğin sağlanması ve gıda bankacılığı gibi alanlarda da çeşitli eylemler gerçekleştirilecek