TEŞVİKLİ YATIRIMLARDA DÜŞÜŞ HIZLANDI
Teşvik belgeli yatırımlardaki azalma eğilimi devam ederken, 2024 yılı Kasım ayında bu yatırımlar yüzde 29,6 düşüşle 57,3 milyar liraya geriledi. Buna karşın yabancı sermayeli firmaların yatırımları aynı dönemde yüzde 58,7 artarak 11 milyar 222 milyon dolara ulaştı.
Güncellenme : 29 Ocak 2025 09:16 /
Yayınlanma: 29 Ocak 2025 09:16
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından verilen teşvik belgeleri kapsamında gerçekleştirilen yatırımlarda gerileme devam ediyor. 2024 yılı Ocak-Kasım döneminde teşvikli yatırımlar yüzde 38,2 azalarak 935,6 milyar liraya indi. Genel yatırım trendi düşüş gösterirken, yabancı yatırımlardaki gerileme daha sınırlı kaldı ve yüzde 6,8 azalışla 103,6 milyar liraya düştü.
YENİ TEŞVİK SİSTEMİ GELİYOR
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, teşvik sisteminde kapsamlı değişiklikler yapmaya hazırlanıyor. Yeni sistemin temelinde "il-sektör" ve "bölge-sektör" eşleşmesi yer alacak. Ayrıca, Kalkınma Ajansları'nın bu süreçte daha aktif rol alması hedefleniyor. Sanayi ve Teknoloji Bakanı Fatih Kacır, yaptığı açıklamada yeni teşvik sisteminin son aşamaya geldiğini ve Şubat ayının ilk haftasında detaylarının kamuoyuna açıklanacağını belirtti.
SON BEŞ YILIN EN DÜŞÜK SEVİYESİ
Dezenflasyon politikalarının uygulandığı bu dönemde, yüksek enflasyona rağmen teşvik belgelerinde öngörülen yatırım tutarı son beş yılın en düşük seviyesine geriledi. 2020 yılında 134,8 milyar lira olan teşvikli yatırımlar, 2021’de 123,9 milyar liraya düşerken, 2022’de 141,3 milyar liraya yükseldi. 2023’te 81,4 milyar lira seviyesine gerileyen teşvikli yatırım tutarı, 2024 yılı Kasım ayı itibarıyla yüzde 29,6 azalışla 87,3 milyar liraya düştü.
YABANCI YATIRIMLARDA ARTIŞ DEVAM EDİYOR
Genel teşvikli yatırımlardaki daralmaya rağmen, yabancı sermayeli yatırımlarda dikkat çekici bir artış yaşandı. 2024 Kasım ayında yabancı yatırım tutarı yüzde 58,6 artışla 11 milyar 222 milyon dolara ulaştı. Teşvik belgesi alan yabancı sermayeli proje sayısı 36’dan 41’e çıkarken, öngörülen istihdam oranı yüzde 55,3 yükselerek 943’e çıktı.
HIT 30 PROGRAMINA YOĞUN TALEP
Teşvik belgeli yatırımlarda düşüş sürerken, büyük ölçekli ve yüksek teknoloji odaklı yatırımlarda artış gözlemleniyor. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından duyurulan HIT 30 programı kapsamında yatırım başvuruları 7 milyar doları aştı. Program çerçevesinde elektrikli araçlar için 5 milyar dolar, batarya üretimi için 4,5 milyar dolar, çip üretimi için 5 milyar dolar, güneş paneli üretimi için 2,5 milyar dolar, rüzgar enerjisi için 1,7 milyar dolar ve Ar-Ge için 1 milyar dolarlık yatırım çağrısı yapılmıştı. Önümüzdeki dönemde bu çağrının 30 milyar dolara ulaşması bekleniyor.