KÖY ENSTİTÜLERİ 85 YAŞINDA

Türkiye’nin kırsal bölgelerinde eğitim seferberliği başlatmak amacıyla 17 Nisan 1940 tarihinde, 3803 sayılı yasa ile kurulan Köy Enstitüleri, kuruluşunun 85. yıl dönümünde yeniden gündeme geldi. Milli Eğitim Bakanı Hasan Âli Yücel’in öncülüğünde başlatılan bu özgün eğitim projesi, Türkiye’ye özgü yapısı ve uygulamalarıyla dikkat çekti.

EĞİTİM SEFERBERLİĞİNİN BAŞLANGICI

Köy Enstitüleri, Kurtuluş Savaşı'nın izlerinin hâlâ silinmediği, II. Dünya Savaşı'nın etkilerinin hissedildiği zorlu bir dönemde, Türkiye'nin dört bir yanındaki köylere modern ve çağdaş yaşamı ulaştırmak amacıyla kuruldu. Bu okullar, yalnızca öğretmen yetiştirmekle kalmadı; aynı zamanda köylerde tarımdan sanata kadar pek çok alanda dönüşümün öncüsü oldu.

SADECE BİR OKUL DEĞİL, BİR AYDINLANMA HAREKETİ

Köy Enstitüleri, klasik bir okul sistemi olmanın ötesine geçerek, çağdaş demokrasiye geçişte önemli bir rol üstlendi. Öğrencilerin yönetime katıldığı, üretimin içinde yer aldığı, eleştirel düşünceye sahip bireylerin yetiştirildiği bu kurumlar; demokratik, laik ve bilim temelli bir eğitim anlayışını benimsedi.

GÜZEL SANATLAR VE KÜLTÜREL ETKİ

Bu eğitim kurumlarında uygulanan çağdaş sistemin temel taşlarından biri de güzel sanatlar oldu. Müzik, resim, tiyatro ve folklor gibi alanlarda verilen eğitim, sanatın halka yayılmasını ve toplumsallaşmasını sağladı. Devletin en üst kademesinden okul müdürlerine kadar herkes, sanatsal etkinlikleri destekledi.

IŞIK SAÇAN NESİLLERİN MİRASÇILARI

Yeni Kuşak Köy Enstitülüler Temsilcisi Ayşegül Odabaşıoğlu Çomak, yaptığı açıklamada şu ifadelere yer verdi:

“Köy Enstitülüler, gittikleri her köyde etrafına ışık saçan birer mum olmuşlardı. Bu ışıkla öğrencilerini aydınlatıyor ve aynı zamanda yeni ışıklar üretiyorlardı. Yeni Türkiye’nin aydınlığa çıkmasını sağlıyorlardı.”

“Biz, Köy Enstitüsü ruhunu taşıyan yeni kuşaklar; bizler, Köy Enstitülerinin oğulları, kızları, öğrencileri, arkadaşları ve düşünsel yakınları, Köy Enstitülerinin emekten, barıştan, aydınlanmadan yana yarattığı tüm zenginlikleri ve birikimlerini yeni yüzyılda da sürdürmeye kararlıyız.”

AYDINLANMA IŞIĞI SÖNMEYECEK

Köy Enstitüleri'nin 85. yıl dönümü vesilesiyle yapılan bu anlamlı açıklama, bu kurumların toplumsal bellekteki yerini ve geleceğe dair umutlarını bir kez daha gözler önüne serdi.