GELİRLERDE ÖNCE RET SONRA KABUL

Denizli Büyükşehir Belediye Meclisinin Mayıs ayı toplantısı ikinci birleşimi, DBB Başkanı Bülent Nuri Çavuşoğlu başkanlığında dün yapıldı. Gündem maddeleri arasında Denizli Büyükşehir Belediyesi 2024 Yılı Kesin Hesabı ile Denizli Su ve Kanalizasyon İdaresi (DESKİ) Genel Müdürlüğü 2024 Yılı Kesin Hesabının görüşmeleri vardı. Plan ve Bütçe Komisyonunda AK Partili Mustafa Horzum'un red oyuyla oy çokluğuyla karar verilen raporun meclisteki görüşmelerinde red oyu gerekçesinde uzun tartışmalar yaşandı.

İŞTE KOMİSYON RAPORU

Plan ve Bütçe Komisyonundan gelen raporda, Denizli Büyükşehir Belediyesinin 2024 yılı gider bütçesine meclis kararıyla yıl içinde 2 milyar 270 milyon TL ek ödenek ihdas edilerek gider bütçesinin toplam 9 milyar 880 milyon TL olduğu belirtilerek, “Bu ödenekten 8.489.430.085,17 TL’nin tahakkuk ve ödemesi yapılmış olup kullanılmayan 1.390.569.914,83 TL ödenek imha edilmiştir. Gider bütçesinin gerçekleşme oranı yüzde 85,93 olmuştur. 2024 yılı gelir bütçesi 7 milyar 250 milyon TL olarak kabul edilmiş, 27.06.2024 tarih ve 296 sayılı meclis kararı ile yıl içinde 1 milyar 610 milyon TL ek gelir bütçesi ihdas edilerek toplam gelir bütçesi 8 milyar 860 milyon TL olmuştur. Buna karşılık 2024 yılında 8.067.555.863,03 TL, 2023 yılından devreden 930.337.436,89 TL tahakkuk ile birlikte toplam tahakkuk 8.997.893.299,92'ye ulaşmıştır. 2024 yılı içerisinde 8.472.034.787,28 TL net tahsilat yapılmıştır. 2024 yılında tahsil edilemeyen 525.858.512,64 TL 2025 yılında tahsil edilmek üzere devretmiştir. Gelir bütçesinin gerçekleşme oranı yüzde 95,84 olup gerçekleşen tahsilatın tahakkuk eden gelire oranı ise yüzde 94,37 olmuştur 2024 yılı bütçesinde 0 TL borçlanma, 409.928.000 TL ödeme olmak üzere borç stokunda azalış öngörülmüştür. 2024 yılı içerisinde İller Bankası'ndan 47.152.497,48 TL borç alınmış, 165.332.272,17 TL alınan borçların ana para ödemeleri yapılmıştır. Diğer bankalardan borç alınmamış, 121.895.462,70 TL alınan borçların ana para geri ödemesi yapılmıştır. 2024 yılı içerisinde iç borçlanma azalış tutarı 240.074.937,39 TL'dir. Dış borçlanmada olumsuz kur farkı 8.676.334,10 TL olarak gerçekleşmiş, 14.947.691,20 TL geri ödeme yapılmış, 6.271.377,10 TL borçlanmada azalış gerçekleşmiştir. 2024 yılı gelir bütçesinde tahmin edilen gelirlere ek önceki yıldan nakit devri olarak toplam 1.421.678.000 TL karşılık gösterilmek suretiyle denklik sağlanmış olup öngörülen banka mevcudu ise 2.150.538.116,54 TL olarak gerçekleşmiştir.” ifadeleri yer aldı.

RET GEREKÇESİNİ ANLATTI

Belediye Kanunu, Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği ile Taşınır Mal Yönetmeliğine gore hazırlanan Denizli Büyükşehir Beledisi 2024 Yılı Kesin Hesap cetvellerinin kayıtlara uygun olduğuna Plan ve Bütçe Komisyonunda AK Partili Mustafa Horzum'un red oyuyla oy çokluğuyla karar verildiği belirtilirken, AK Parti Grup Başkan Vekili Feride Kabadayılar, red gerekçeleri ile ilgili yaptığı konuşmada, sermaye giderlerinin 2023 yılında yüzde 49.8 iken 2024'te yüzde 31.9'a düştüğünü belirterek, “Bir de ayrıca 'devlet yardım etmiyor, hakkımızı alamıyoruz, engelleniyoruz' söylemleriniz oluyor dönem dönem. Bunun da tamamen gerçek dışı olduğunu görüyoruz. Maliyeden aldığımız pay, vergi ve harç gelirlerinden alınan paylar, 2024 yılı için 5 milyar 783 milyon TL. 2023 yılına göre de yüzde 23.26 artış var. Bu nedenden dolayı red veriyoruz.” dedi.

DBB Başkanı Çavuşoğlu, espiriyle “Onu da ödemesinler de biz de çalışmayı bırakırız.” derken, “Bizim bahsettiğimiz yasal olarak kamunun, Maliye ve İller Bankası’ndan gelecek paya el koyabilseler emin olun ona da el koyarlar da ona koyamadıkları için ödemek zorundalar. O bahsettiğiniz paylar onlar. Bizim bahsettiğimiz ise başka şeyler. Bizim bahsettiğimiz daha önce yapılmış protokol gereğince yani Denizli Büyükşehir Belediyesi'ne ödenmesi gerekip bitirilmesi gereken bir engelsiz yaşam merkezi var. Yaklaşık 50 küsur milyon lira, 57 mi 58 mi tam rakamını hatırlamıyorum. Bizim paramızı vermiyorlar, bizim şikayetimiz o yönde. Umut ediyorum siz de bu feryada ortak olursunuz. Çünkü bu Büyükşehir Belediyesi'nin parasıdır, bu para bu şehrin hakkıdır, olmadık icat edilen bir protokolle bu paranın illa bunu imzalarsan gönderirim demenin kimseye faydası yoktur” diye konuştu.

ZATEN ÖDENMEK ZORUNDA

Spor Toto’nun maçın 85. dakikasında kural değiştirdiğini ifade eden Çavuşoğlu, “Spor Toto şunu diyor bir dur, yeni bir kural getirdik. Nasıl? 11'e 11 oynanmayacak. Nasıl oynanacak? Sizin kaleciyi çıkarıyoruz, hücumu çıkarıyoruz, dört futbolcuyu eksiltiyoruz. Hakem sizin ayağınıza her top geldiğinde penaltı diyor, rakip takım penaltı atacak diyor. Şimdi böyle bir oyunun oynanması mümkün değil. Yani bunun kimseye faydası yok. Emin olun o hak bu Büyükşehir Belediyesine gelecek. Biz azimli insanlarız, biz azimle beklemeyi biliriz. O bir şeyin değişme süreci geliyor, değiştiği zaman o hak bize geri geleceğini de biliyoruz ama siz şunu yapın, sizler de katkı koyun. Bahsettiklerimizden biri bu. İkincisi de EDS'den gelmesi gereken paylar. Yaklaşık herhalde orada da bir 60 milyon lira civarında bir paramız duruyor. Bahsettiğimiz onlar. Onun dışındakiler İller Bankası bir tek bize değil Türkiye'deki tüm belediyelere, maliye payları zaten ödenmek zorunda, o da ödeniyor” şeklinde konuştu.

Ellerinin bağlanması için yerel yönetimlere ilişkin yeni bir çalışmaya işaret eden Çavuşoğlu, “Umut ediyoruz artık bu ülkede bilimle, ilimle, tartışılarak ve herkesin fikri alınarak artık bir yol alınmalı. O yol bu şekliyle alınırsa uzun yıllara sari, kimsenin sabah güne başladım, bu oyunun kuralını şurasından değiştireyim ya da bu seçimleri bu parti kazanmış, dur bunu da bir değiştireyim denilen bir sistem bu ülkeyi mutluluğa götürmez.”

MATEMATİKSEL SIKINTI OLMALI

Kesin hesap raporunun reddedilmesi için ortada matematiksel bir sıkıntı olması gerektiğine işaret eden Çavuşoğlu, “Yani bu anlamda meclis demiş ki 10 lira paramız var, beşini harcadık, üçünü aldık, ikisini buraya koyduk, birini burada harcadık, birini burada harcadık. Hani böyle bir gerekçeniz varsa anlayabilirim ama onun dışında ‘yardım yapılmıyor dediniz yardım yapılıyormuş, ondan dolayı reddedeceğiz’ derseniz bunu da bizi izleyenlerle beraber kamunun vicdanına havale ederiz.” Dedi.

Daha sonra Büyükşehir Belediyesinin 2024 yılı kesin hesabının kalemler halinde oylamasına geçilirken, Çavuşoğlu, bunların gerekçesinin yazılması gerektiğini vurgulayarak, “Yasa diyor ki kesin hesap mecliste görüşlerek kabul edilir, ancak kabul edilmeyen hususlar gerekçeleri belirtilmek suretiyle karara bağlanır, Mahalli Idariler Bütçe Ve Muhasebe Yönetmeliği bütçe kesin hesabın düzenlenmesi ve görüşülmesi madde 40'ın 3 fıkrası gereğince kesin hesap mecliste görüşülerek kabul edilir ancak kabul edilmeyen hususlar gerekçeler belirtilmek suretiyle karara bağlanır. Yani bu anlamda bir gerekçeniz varsa onu da karara bağlayalım yoksa sadece kabul etmiyoruz mu diyorsunz. İyi o da yeni bir sistem.” Diye konuştu. Oylamada ilk hesap 41'e 10 oy çokluğuyla kabul edilirken, Çavuşoğlu, gerekçe için biraz ara verebileceklerini söyledi.

Devam edilen oylamada da birimlerin net bütçe ödeneği toplamı, bütçe gideri toplamı ve iptal edilen ödenek ayrı ayrı okunarak oylandı. 10 red oyuna karşılık 41 kabul ile oy çokluğu ile kabul edildi.

Çivril Belediye Başkanı Semih Dere, söz olarak “AK Parti grubunun gerekçelerini bu oylamalara işleyelim düşüncesindeyim. Çünkü rakamlar okunuyor, rakamlarda bir yanlışlık varsa belirtsinler lütfen. Eğer rakamlarda yanlışlık yoksa da hani gerekçe olarak kabul etmiyoruz diye yazıp gerekçelerini sunsunlar.” derken, Çavuşoğlu da, “Ben de onu dedim zaten, bunu okumamızdaki amaç da oydu. Yani şimdi iki tane rakam okuyoruz, bu rakamın kabul edilmemesi için ya rakamda bir hata olması lazım, bir şeyin olması lazım. Yani biz diyoruz ki 10'la 8'i topladık 18. Siz diyorsunuz ki kabul etmiyoruz. İyi de 10'la 8'in toplamı 18, 19 çıkarma şansımız yok. İmha iptal edilen ödenek 1 milyon diyoruz hayır diyorsunuz. Yani ne diyeceğiz iptal etmiyoruz mu diyeceğiz. Harcayamamışızdır, para harcanmamış ne yapayım yani.” dedi.

BÜTÇE ÖNCEKİ DÖNEMDE HAZIRLANDI

AK Parti Grup Başkan Vekili Kabadayılar, “Neden bu kadar çok bütçe ayırdınız o zaman?” derken, Çavuşoğlu, bu bütçenin önceki dönemde hazırlandığını belirterek, “AKP'li belediye başkanı yapmış, onu da ben yapmamışım. Bir dahaki sefere uyduramazsak anlaşırız. Yine tercihsizin ama bir gerekçe olması lazım. Kabul etmiyoruz gerekçesiyle o zaman yazın arkadaşlar.” dedi. Kabadayılar da “Kabul etmiyoruz” dedi.

CHP’li meclis üyesi Osman Bartal da burada bir kavram kargaşası olduğunu belirterek, “Mesela para fazla ya da eksik, bunlar faaliyetin konuşulacak konuları, kesin hesabın konuları değil. Yani faaliyet raporu görüşüldüğü zaman bunları söyleyebilirsiniz ama burada sadece rakamsal konular var. O anlamda sanırım bir kargaşa oldu.” dedi.

Kabadayılar, “Komisyonda gerekli açıklamalar yapılmadı sanırım o zaman.” derken, Çavuşoğlu “10'la 5'i topluyoruz biz 15 diyoruz siz kabul etmiyorsunuz, ne yapalım 16 mı yazalım yani anlamadım neyse,  yapacak bir şey yok. Ama bir dahaki sefere biraz daha çalışın. Bu faaliyet raporu değil, kesin hesap. 10 lira paramız var 9’unu harcadık 1 lirası imha ediliyor, hani bu saatte harca deseniz de harcayamam ya bir yere götürme şansım yok ki o parayı.” diye cevap verdi.

MHP’li Meclis Üyesi Hakan Çetinkaya’ya red oyu gerekçesini soran Çavuşoğlu, “Ben hiçbir komisyonda olmadığım için ittifaka uymak zorundayım, bir dahaki meclise çalışıp geleyim” cevabına karşılık, “Anlattım ama, siz de komisyonda olmadığınız için konuya hakim değilim ondan dolayı reddediyorum diyorsunuz, o şekilde geçin beyanı.” ifadelerini kullandı.

GELİR KALEMLERİNE GEÇİLDİ

Bütçenin gelire göre sınıflandırılmasına geçildiği sırada Çavuşoğlu, “Gelirlere geçiyoruz, yani bunlar belgeli de, bunlarla ilgili; vergi geliri diyor, teşebbüs, mülk geliri, bağışlar. Evet oylarınıza sunuyorum kabul edenler kabul etmeyenler. Bir çekimserimiz var, 9 red mi? Reddediyorsunuz.” dedi. Kabadayılar, “Komisyonda doğru bilgileri alamadık, yanlış bir karar vermemek adına reddediyoruz” diye karşılık verdi.

Çavuşoğlu, hesapların bütün kayıtlarının olduğunu belirterek, “Vergi, teşebbüs ve mülkiyet gelirleri hepsi kayıtlı. Alınan bağış yardımlar ve özel gider gelirler kayıtta var. Diğer gelirler demişiz bu da İller Bankasından ve diğer yerlerden gelen. Bunun başka bir şey olması mümkün değil. Zaten bunun başka bir şey olursa resmi evrakta sahtecilik herhalde bizim arkadaşların yarısı kodese gider, zaten denetlenip duruyoruz da yani burada ekstra bir şey yok.” dedi.

CHP’li meclis üyesi Necdet Bardan, “Bu konuyla ilgili biz Plan ve Bütçe Komisyonunda AKP Grubu adına temsilcimiz Mustafa Horzum'a gerekli bilgi ve belgeleri bugünkü meclis toplantısından önce verdik. Kendisi bu konuda bilgiye sahip ancak grubuyla ilgili bilgilendirme ya eksik yaptı ya da grup toplantısı yapılmadı, yoksa bu bilgilerin hepsini biz kendilerine ilettik. Yani bu konudaki kararları ve görüşleri, sanırım bilgi sahibi olmadıklarından” dedi.

KARARI KRİTİK YAPMALARINI İSTEDİ

Çavuşoğlu, AK Parti Grup Başkan Vekili Kabadayılar’a kararı tekrar görüşmeleri ve kritik yapmaları için meclis toplantısına ara vermeden görüşmelerini istedi. Çavuşoğlu, önceki bütçe ile ilgili harcamaları yapmadıklarınız belirterek, bütçenin tutmamasının birkaç nedeni olduğunu, mesela belediye personelini, aracını başkalarına vermediklerini, işyerini yapmadıklarını ifade etti. Çavuşoğlu, “Hani merak ediyorsunız bütçenin gider kısmını niye denkleştiremedik, ondan dolayı denkleştiremiyoruz. Kusur bizde, kazanmakla bozmuşuz harcama gider kalemlerini.” dedi.

AK Parti Grup Başkan Vekili Kabadayılar’ın grubu ile yaptığı görüşmenin ardından Çavuşoğlu, gelirler kısmında ilk oylamayı tekrarlayarak yeniden oylamaya sundu. Yapılar oylamada vergiler, teşebbüs ve mülkiyet gelirleri, alınan bağış ve yardımlar ile özel gelirler, diğer gelirler, sermaye gelirleri oy birliği ile kabul edildi.

DESKİ GENEL KURULU

Denizli Büyükşehir Belediye Başkanlığı DESKİ Genel Kurulu 2025 yılı Mayıs ayı 2. Birleşimi de Büyükşehir Belediye Meclisinin Mayıs ayı 2. Birleşiminin ardından DBB Başkanı Bülent Nuri Çavuşoğlu başkanlığında yapıldı. Toplantıda, Çavuşoğlu, geçen gün faaliyet raporunda seyrettirmeyi anladıklarını ifade ederek DESKİ’nin faaliyetlerine ilişkin video ile bilgi verdi. AK Parti Grup Başkan Vekili Feride Kabadayılar, AK Parti belediyeciliği döneminde yüzyılın altyapı çalışması kapsamında mahallelerin yaklaşık yüzde 90'nın altyapısının değiştiğini, ciddi yatırımlar yapıldığını, yeni barajlar inşa ettiklerini belirtirken, Çavuşoğlu, “Yüzyılın altyapısı yapılmış, yapılan yapıların çoğunun yerini bulamıyor arkadaşlar,yeniden bir 100 yıllık altyapı yapacak gibi duruyoruz. Yani yüzyılın çilesi mi altyapısı mı olduğu konusunda da bir sürü muamma yaşıyoruz. Önemli olan ne yaptığınız değil önemli olan yaptıktan sonra onun gerçekten sağlıklı çalışıp çalışmaması. Bu sene yağmur yağıyor, Akbaş Barajı’nın doluluk oranı yüzde 31. Ben onu anlamadım yani, hatta geçen gün dedim bir bakın bunu besleyen bir yerde mi yok yani Akbaş Barajının sadece yani bu sene yağmur da fena değil ama baraj dolmuyor yerinde mi şey var? Hatta bir bakın dedim yerinde mi sıkıntı var yani önemli olan artık bu saatten sonra yapmak değil önem olan oradan doğru bir şekilde o suyun sağlıklı bir şekilde ulaşmasını sağlamak. Yüzyılın altyapısından bize ne kalmış? Borcu kaldı Allah'a şükür ödüyoruz da onun dışında kalanları da hep beraber bakarız elbette ki de yapılan işlere karşı saygımız var ama bu anlamda yapılan işlerin, harcanan paraların doğru bir şekilde harcanmayıp yapılmadığı zaman da maalesef sonuca bir faydası olmuyor. Mesela az önce söylediğim gibi, Akbaş Barajını yapmak değil Akbaş Barajı kadar suyu kaçağı önleyebiliyorsanız doğru yerdesiniz.” diye konuştu.

Kabadayılar, “Sonuçta yapılan hizmetlerin de takdir etmek de gerekiyor. Geçmişte böyle bir altyapı çalışması olmamış olsaydı şu andaki Denizli'nin geldiği durum çok daha vahim olurdu.” dedi.

Yaıpılan hizmetlerin Denizli Büyükşehir Belediyesi olarak yapıldığını, parti pozetini çıkardığını ifade eden Çavuşoğlu, Akbaş Barajının parasını Denizli Büyükşehir Belediyesinin ödediğini, Çal’da yapılar  arıtma tesisinin parasını da Denizli Büyükşehir Belediyesinin ödeyeceğini kaydetti.

Gündemde yer alan DESKİ’nin 2024 Yılı Kesin Hesabı ve Taşınır Kesin Hesabı görüşmelerinde DESKİ’nin 2024 yılı gider bütçesinin tahmin edilen 3 milyar 454 milyon TL ve ek ödenek 546 milyon TL olmak üzere toplam 4 milyar TL olarak kabul edildiği belirtilerek olup bu ödenekten 3.802.677.045,27 TL’nin tahakkuk ve ödemesinin yapıldığı, kullanılmayan 197.322.954,73 TL ödeneği mahalli idar bütçe ve muhasebe yönetmeliğinin 39. maddesi gereğince imha edildiği belirtilerek, gider bütçesinin gerçekleşme oranının yüzde 95,07 olduğu, 2024 yılı gelir bütçesinin 2.947.000.000 TL olarak kabul edildiği, buna karşılık 2024 yılında 2.937.913.245,90 TL yılı tahakkuku, 182.292.414,57 TL 2023 yılı devreden tahakkuk olmak üzere toplam tahakkukun 3.120.205.660,52 TL'ye ulaştığı, 2024 yılı içerisinde toplam tahakkuktan 2.895.136.655,36  TL tahsilatın 1.868.963,98 TL'si red ve iade edildiği, net 2.893.267.691,38 TL tahsilat yapılmış olup tahsil edilemeyen 225.069.005,16 TL alacağı 2025 yılında tahsil edilmek üzere devrettiği açıklandı.

Kesin hesap icmal cetvelleri Plan ve Bütçe Komisyonunda Mustafa Horzum'ın red oyuyla oy çokluğuyla kabul edilirken, genel kurulda yapılan görüşmelerde birimlerin gider ve gelir bütçeleri ayrı ayrı okunarak oylandı. Giderler oy çokluğu ile kabul edilirken, gelirler oy birliği ile kabul edildi.