2024 SÜRELİ YAYIN İSTATİSTİKLERİ YAYIMLANDI

Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) 2005-2023 yılları arasında yayımladığı Yazılı Medya İstatistikleri, 2024 yılından itibaren Basın İlan Kurumu’nun (BİK) idari kayıtları esas alınarak “Süreli Yayın İstatistikleri” adıyla kamuoyuna sunuldu. Çalışma, süreli yayınların sayısal verileri, gazete tirajları, internet haber sitelerinin ziyaretçi trafikleri, resmi ilan ve reklamların adet ve tutarları, içerik türleri, basın çalışanlarının sayısı, cinsiyet dağılımı, eğitim düzeyleri ve kadro unvanları gibi kapsamlı bilgileri içeriyor. Bu yıl ilk kez internet haber sitelerinin de dahil edildiği istatistikler, resmi ilan ve reklam yayımlayan yayınların Türk basınına dair genel görünümünü ortaya koydu.

SÜRELİ YAYIN SAYISI AZALDI

2024 yılında resmi ilan yayımlayan 753 gazete ve 349 internet haber sitesi olmak üzere toplam 1.102 süreli yayın, BİK mevzuatındaki kriterleri karşıladı. Sadece resmi reklam yayımlayan gazete, dergi ve internet haber sitesi sayısı ise 938 olarak kaydedildi. Böylece, 2023’te 2.079 olan toplam süreli yayın sayısı, yüzde 1,8 azalarak 2024’te 2.040’a geriledi. Gazetelerin yüzde 95,9’u yerel, yüzde 3’ü yaygın, yüzde 1,1’i ise bölgesel yayınlardan oluştu. Yayın sıklığına bakıldığında, 456 gazete günlük, 297’si ise haftada 2 ila 6 gün arasında yayımlandı. İnternet haber sitelerinin ise yüzde 4,6’sı Genel Kategori, yüzde 5,4’ü 1. Kategori, yüzde 5,2’si 2. Kategori, yüzde 35,2’si 3. Kategori, yüzde 22,4’ü 4. Kategori ve yüzde 27,2’si 5. Kategori’de yer aldı.

İLLERE GÖRE YAYIN DAĞILIMI

En çok süreli yayın İstanbul’da bulunurken, 372 yayınla ilk sırada yer aldı. İstanbul’u, 109 yayınla Ankara, 97 yayınla Bursa, 93 yayınla Balıkesir, 89 yayınla İzmir, 82 yayınla Kahramanmaraş, 58 yayınla Konya, 54’er yayınla Kocaeli ve Antalya izledi. Sadece resmi reklam yayımlayan 474 gazete ve dergiden 251’i İstanbul’da, 71’i Ankara’da, 39’u İzmir’de yayımlandı. Bu yayınların 16’sı günlük, 59’u haftalık, 43’ü 15 günlük, 246’sı aylık, 64’ü iki aylık ve 46’sı üç aylık periyotlarla okuyucularla buluştu. Resmi reklam yayımlayan 464 internet haber sitesinin 69’u Kahramanmaraş’ta, 64’ü Bursa’da, 44’ü İstanbul’da, 33’ü Balıkesir’de ve 31’i Kocaeli’de faaliyet gösterdi.

GAZETE TİRAJLARI GERİLEDİ

2024 yılında gazetelerin toplam tirajı, 2023’e kıyasla yüzde 27,5 azalarak 462.707.383 adede düştü. Yaygın statüdeki 23 gazete 370 milyon 722 yerel gazete 90 milyon, 8 bölgesel gazete ise 2 milyon adet satış rakamına ulaştı.

DİJİTAL MEDYADA BÜYÜK TRAFİK

BİK’in dijital ölçümleme sistemi BİK Analitik ile internet haber sitelerinin trafik verileri ilk kez resmi istatistiklere dahil edildi. İnternet haber sitelerinde 9,2 milyar  tekil ziyaretçi tarafından 46,7 milyar  sayfa görüntülenmesi gerçekleşti. Toplam tekil ziyaretçi trafiğinin yüzde 56,1’i Genel Kategori’deki sitelerde, yüzde 14,6’sı 1. Kategori, yüzde 3,2’si 2. Kategori, yüzde 17,1’i 3. Kategori, yüzde 6,2’si 4. Kategori ve yüzde 2,8’i 5. Kategori’deki sitelerde oluştu.

İÇERİKLERDE SİYASİ-HABER AĞIRLIĞI

2.040 süreli yayının içerik dağılımında, 1.812’si “siyasi-haber-güncel” kategorisinde yer aldı. Resmi ilan yayımlayan 753 gazetenin tamamı bu kategoride yayımlanırken, 474 dergiden 261’i siyasi-haber-güncel, 85’i sektörel-mesleki, 47’si kültür-turizm-tanıtım, 32’si ekonomi-ticaret-finans, 16’sı fikir-sanat, 12’si magazin-moda-alışveriş, 10’u spor, 6’sı bilim-bilişim-teknik, 4’ü sağlık ve 16’sı diğer içerik türlerinde sınıflandırıldı. 813 internet haber sitesinden 798’i siyasi-haber-güncel, 7’si sektörel-mesleki, 4’ü spor ve 4’ü ekonomi-ticaret-finans kategorisinde yayın yaptı.

BASINDA İSTİHDAM VE EĞİTİM DURUMU

Gazete ve internet haber sitelerinde toplam 7.719 basın çalışanı görev yaptı, bunların 3.013’ü kadınlardan oluştu. Gazetelerde 4.315 kişi (1.599 kadın, 2.716 erkek), internet haber sitelerinde ise 3.404 kişi (1.414 kadın, 1.990 erkek) istihdam edildi. Gazetelerde çalışanların yüzde 44,5’i muhabir, yüzde 26,4’ü sayfa editörü, yüzde 19,4’ü yazı işleri müdürü, yüzde 7,4’ü yazar, yüzde 2,1’i haber müdürü olarak görev aldı. İnternet haber sitelerinde ise yüzde 39,7’si muhabir, yüzde 36,4’ü internet editörü, yüzde 11’i sorumlu yazı işleri müdürü, yüzde 9,5’i yazar, yüzde 3,4’ü haber müdürü kadrosunda çalıştı. Basın çalışanlarının yüzde 43,8’i lisans mezunu, yüzde 32,2’si lise, yüzde 11,3’ü ön lisans, yüzde 10,1’i lise altı, yüzde 2,6’sı yüksek lisans ve doktora mezunu olarak kaydedildi.

İLAN VE REKLAM BEDELLERİ ARTTI

2024’te resmi ilan ve reklamların toplam bedeli, 2023’e göre yüzde 90 artarak 3.9 milyar  TL’ye ulaştı. Ancak, 2023’te 158.221 olan ilan sayısı, yüzde 7,1 azalarak 146.944’e geriledi. Kamu desteğinin yüzde 84,5’i resmi ilanlardan, yüzde 15,2’si resmi reklamlardan, yüzde 0,3’ü özel ilan ve reklamlardan oluştu.