DANIŞTAY ENGELLİ ARAÇLARI İÇİN EMSAL KARAR

Türkiye Sakatlar Derneği Amasya Şubesi tarafından paylaşılan bilgilere göre, Danıştay 7. Dairesi engelli araçlarındaki ÖTV muafiyeti uygulamasına dair önemli bir hukuki süreci karara bağladı. Yüksek Mahkeme, 27 Aralık 2024 tarihi öncesinde araç sahibi olanları da kapsayacak şekilde genişletilen 10 yıl bekleme şartına itirazı haklı buldu. Mahkeme, söz konusu düzenlemenin geriye dönük uygulanmasının hukuka aykırı olduğuna hükmederek yürütmeyi durdurma kararı aldı. Bu karar, özellikle araçlarını beş yıllık sürenin sonunda yenilemek isteyen ancak yeni düzenleme nedeniyle mağduriyet yaşayan engelli bireyler için emsal teşkil ediyor.

KAZANILMIŞ HAKLARIN KORUNMASINA YÖNELİK GEREKÇE

Dava sürecinde sunulan dilekçelerde, yapılan yasal değişikliğin engelli vatandaşların kazanılmış haklarını ihlal ettiği savunularak önemli detaylara dikkat çekildi. Dilekçede, engellilik istisnası kapsamında araç alımı için öngörülen sürenin beş yıldan on yıla çıkarıldığı ve bu durumun tebliğ yoluyla geçmişe yönelik uygulandığı vurgulandı. Özellikle kanun değişikliğinden önce araç almaya hak kazanan kişilerin, bu haklarının ellerinden alınmasının hukuka aykırı olduğu belirtildi. İtirazda bulunan taraf, "16 Ekim 2024 tarihinde araçlarını sattıktan sonra istisna kapsamında yeni araç almaya hak kazanarak araştırma yaptıkları süreçte herhangi bir istisnaya yer verilmeden dava konusu düzenlemenin yapıldığı, bu durumun telafisi güç ve imkansız zararlara yol açtığı" tezini savundu.

YÜKSEK MAHKEMENİN KARAR METNİNDEKİ DETAYLAR

Danıştay 7. Dairesi, yaptığı detaylı inceleme sonucunda yönetmelikte yer alan düzenlemenin hukuki dayanaktan yoksun olduğuna kanaat getirerek yürütmeyi durdurma kararını açıkladı. Mahkeme kararında, eski düzenleme döneminde araç alan ve satan kişilerin, yeni getirilen on yıllık süreye tabi tutulmalarının hukuki isabet taşımadığı ifade edildi. Karar metninde şu ifadelere yer verildi: "İstisnaya ilişkin önceki düzenlemenin yürürlükte olduğu dönemde iktisap edilerek yine bu dönem içinde elden çıkarılan engelli araçlarının, yeni düzenlemede öngörülen on yıllık süreye tabi tutulmalarında hukuki isabet bulunmamaktadır. Düzenlemenin, önceki dönemde aracını satanlar yönünden de geçerli sayılacak şekilde ve herhangi bir istisnaya yer verilmeksizin yürürlüğe konduğu, davalı idarenin beyanlarında da bu hususun kabul edildiği anlaşıldığından, dava konusu düzenlemenin bu kısmının açık şekilde hukuka aykırı olduğu sonucuna ulaşılmıştır."

İSTİSMARI ÖNLEMEK AMACIYLA YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER

Söz konusu yasal düzenleme, engelli araçlarına tanınan ÖTV indiriminin amacı dışında kullanılarak istismar edildiği gerekçesiyle hayata geçirilmişti. Yapılan incelemelerde, 2024 yılında satışı gerçekleştirilen araçların yüzde 30’undan fazlasının engelli aracı kapsamında satın alındığı tespit edilmişti. Bu durum üzerine harekete geçen yetkililer, 2025 yılı itibarıyla geçerli olacak şekilde araçların satışına 10 yıl elde bulundurma şartı getirmişti. Ayrıca düzenleme, engel oranı yüzde 90 ve üzeri olan kişilerin sadece birinci derece yakınlarının aracı kullanabilmesi ve yüzde 90 altı orana sahip kişilerin aracı bizzat kullanması gibi kısıtlamaları da içeriyordu.

YERLİLİK VE FİYAT SINIRI UYGULAMASI DEVAM EDİYOR

Danıştay’ın verdiği yürütmeyi durdurma kararı, yalnızca geriye dönük süre işletimi maddesini kapsarken diğer kısıtlamalar geçerliliğini korumaya devam ediyor. Mahkeme, düzenlemenin 7. maddesi dışındaki hükümlerini iptal etmediği için, araç alımlarında uygulanan yerlilik oranı ve fiyat sınırı şartları yürürlükte kalacak. Buna göre, 2025 yılından itibaren ÖTV muafiyetinden yararlanılacak araçların en az yüzde 40 oranında yerli üretim katkısına sahip olması gerekmektedir. Ayrıca, engelli bireylerin ÖTV muafiyetli olarak satın alabileceği araçların fiyatı, vergiler dahil olmak üzere 2 milyon 290 bin 200 TL ile sınırlandırılmış durumdadır.