2025 YILINDA LİMON ZAM ŞAMPİYONU OLDU

Türkiye Ziraat Odaları Birliği Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, sahadan ve belgeli olarak tespit edilen veriler ışığında yaptığı açıklamada, Aralık ayında üretici ve market fiyatları arasındaki makasın açılmaya devam ettiğini bildirdi. Yapılan çalışmaya göre, Aralık ayında üretici ve market arasındaki fiyat farkı en fazla yüzde 324,1 ile havuçta görüldü. Bu ürünü yüzde 245,6 farkla mandalina, yüzde 238,5 ile kabak ve yüzde 238 ile yeşil soğan takip etti.

HAVUÇ MARKETTE 4 KAT DAHA PAHALI

Fiyat farkının en belirgin olduğu ürünlerin başında gelen havuç, üreticiden markete ulaşana kadar 4,2 kat değer kazandı. Üreticide kilogramı 8 lira olan havuç, market raflarında 33 lira 93 kuruştan satıldı. Benzer şekilde üreticide 10 lira 50 kuruş olan mandalina markette 36 lira 29 kuruşa, 19 lira 25 kuruş olan kabak ise 65 lira 17 kuruşa alıcı buldu. Bayraktar, bu makasın açıldığı durumlarda spekülatif faaliyetlerin önüne geçilmesi ve ilgili kurumların harekete geçmesi gerektiğini vurguladı.

YILLIK ZAM ŞAMPİYONU LİMON OLDU

TZOB verilerine göre 2025 yılında markette takip edilen 41 ürünün 28’inde fiyat artışı yaşanırken, 13 üründe düşüş gözlemlendi. Geçen yıla göre markette fiyatı en fazla artan ürün yüzde 133,4 ile limon oldu. Limonu yüzde 110,4 artışla elma, yüzde 106,6 ile fındık ve yüzde 100,8 ile Antep fıstığı izledi. Yıllık bazda markette fiyatı en fazla düşen ürün ise yüzde 40,6 gerileme ile beyaz lahana olarak kayıtlara geçti.

ÜRETİCİ FİYATLARINDAKİ DEĞİŞİM

Üretici cephesinde ise 2025 yılında takip edilen 33 ürünün 16’sında fiyat artışı, 15’inde ise düşüş yaşandı. Üreticide de yıllık bazda en yüksek fiyat artışı yüzde 343,4 oranıyla limonda görüldü. Limondaki bu artışı yüzde 160,4 ile Antep fıstığı ve yüzde 159,3 ile kuru kayısı takip etti. Buna karşın üreticide fiyatı en çok düşen ürün yüzde 58,8 ile sivri biber oldu.

ARALIK AYINDA SEZON GEÇİŞİ ETKİSİ

Aralık ayı özelinde bakıldığında, markette fiyatı en fazla artan ürün yüzde 97,5 ile kabak olurken, üreticide en yüksek artış yüzde 69,4 ile mandalinada gerçekleşti. Fiyat değişimlerinin nedenlerine değinen Bayraktar, seralarda güzlük sezonun bitip baharlık dikimlerin yapılması nedeniyle arzın azaldığını, bunun da salatalık, patlıcan, kabak ve domates fiyatlarını yukarı çektiğini belirtti. Öte yandan kuru soğan, patates ve portakal gibi ürünlerde talebin düşük olması fiyatların düşmesine neden oldu.

GÜBRE VE MAZOT MALİYETLERİ ARTTI

Rapor, tarımsal üretimin en önemli kalemlerinden olan girdi maliyetlerindeki artışı da gözler önüne serdi. Son bir yılda ÜRE gübresi yüzde 50,9, kompoze gübre yüzde 46,3 ve DAP gübresi yüzde 41,1 oranında zamlandı. Hayvancılık sektörünü etkileyen yem fiyatlarında ise yıllık bazda besi yemi yüzde 30,6, süt yemi yüzde 29 oranında artış gösterdi. Çiftçinin en önemli gider kalemlerinden mazot fiyatları Aralık ayında bir önceki aya göre yüzde 6,6 oranında düşüş gösterse de, yıllık bazda yüzde 21,9 oranında arttı. Elektrik fiyatlarındaki yıllık artış ise yüzde 12,8 olarak belirlendi.