MADENİ PARA BULAMAYAN ESNAFIN ÇÖZÜMÜ
2023 yılının başından beri Darphane'nin madeni para üretiminin azalmasıyla Türkiye'deki piyasalar bozuk para eksikliğiyle karşı karşıya kaldı. Bu durum, esnafların müşterilerine para üstü verme durumunda çaresiz kalmasına sebep oldu. Bu para sıkıntısı sadece madeni paralarla sınırlı olmayıp 5 TL, 10 TL ve 20 TL'lik banknotlar için de geçerli. Esnaf, bu durumu çözmek için müşterilerinden kredi kartı ile ödeme yapmalarını talep ediyor.
Madeni Para Üretiminde Düşüş
Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü verileri, 2023 yılının Nisan ayına kadar dolaşıma verilen madeni para miktarlarının açıkça düştüğünü gösteriyor. Yılın ilk dört ayında, toplamda 203.2 milyon adet madeni para piyasaya sürüldü ancak son dört ayda hiç 5 kuruşluk para basılmadı. Madeni para basımındaki bu düşüş, Mart ayında 35.8 milyon adet 1 TL'nin dolaşıma sürülmesine rağmen, Nisan ayında bu miktarın 24 milyona düşmesi ile daha da belirginleşti. Ayrıca, Nisan ayında 6.8 milyon 50 kuruş ve 6.1 milyon 10 kuruş tedavüle sokuldu ancak hiç 25 kuruş basılmadı.
Madeni Para Sıkıntısı
Madeni para stoklarının azalması, esnaf ve müşteriler arasında yeni bir problem oluşturdu. Bakkallar, dönerciler, simitçiler ve diğer esnaflar, müşterilerine para üstü vermek için madeni para bulmakta zorlanıyorlar. Esnafların bu konu hakkında yaptığı açıklamalar, durumun ciddiyetini vurguluyor: "Bozuk para sıkıntısı yaşıyoruz. Bulamıyoruz. Bazen çok sıkıştığımız zamanlar olduğunda dükkanı bırakıp sağa sola komşulardan para bozdurmaya çalışıyoruz. Özellikle madeni para verme konusunda sıkıntılar yaşıyoruz."
Kredi kartı çözümü
Sadece esnafın değil alışverişte nakit para kullanan vatandaşın da alışverişte bozuk para bulmakta zorlandığı öğrenildi. Esnafın da bozuk para bulmadığı zaman müşteriden varsa kredi kartı talep ettiği dile getirildi.
“Kredi kartı ile ödeme almamız bizim işimizi daha kolaylaştırıyor” diyen esnaf, “Çünkü bozuk para aramak zorunda kalmıyoruz” şeklinde konuştu.
Madeni parada ağırlık değişti
Öte yandan Darphane geçtiğimiz aylar 14 yıl sonra ilk kez madeni paralarda değişiklik kararı almıştı. Maliyeti yükselen 1 TL'nin gramajı 8,1 gramdan, 6,6 grama, 50 kuruş ise 6.8 gramdan 5.5 grama düşürüldü. Paranın kalınlığı da yaklaşık yarım milim oynadı. Üretimde yüzde 30 tasarruf sağlandı.