DENİZLİ’DE 6 BÜYÜKLÜĞÜN ÜZERİNDE DEPREM OLUŞTURABİLECEK 40 FAY VAR

Dokuz Eylül Üniversitesi (DEÜ) Deprem Araştırma ve Uygulama Merkezi (DAUM) Müdürü ve Jeoloji Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hasan Sözbilir, Nihat Zeybekci Kongre ve Kültür Merkezi’nde düzenlenen ‘Denizli Master Planı’ toplantısına katıldı. Toplantıda ‘Denizli Afet Geçmişi ve Mevcut Durum Değerlendirmesi’ konusunda sunum yapan Prof. Dr. Sözbilir, Denizli’nin birincil afet riskinin deprem olduğunu söyledi. Geçmişte yaşanan bir olayın, gelecekte de tekrar ettiğinin altını çizen Prof. Dr. Sözbilir, “Geçmişte ne olduysa gelecekte de o olay tekrar eder. Oradan yola çıkarak biz bir önlem alabiliyoruz. Bir yer geçmişte deprem üretmişse gelecekte de zamanı geldiğinde tekrar o depremi üretebilir. Bir dere geçmişte taşmışsa gelecekte de iklim değişikliğine bağlı olarak belli bir yağış aldığında o dere tekrar taşar” dedi.

“40 TANE FAY, BİZİ ETKİLEYEBİLECEK DÜZEYDE”

Bazı olayların önlenebilir nitelikte olduğunu ama depremin önlenemediğini ifade eden Prof. Dr. Sözbilir, “Depreme karşı önlemler alarak, bir şekilde riski azaltacak yollara gidiyoruz. Denizli, iki havzanın kesişim noktasında yer alıyor. Ondan sonra da Denizli Havzası’nın fayları devreye giriyor. Baklan Fayı, Dinar Fayı, Acıpayam Fayı, Buldan Fayı, Babadağ Fayı gibi her bölgede kendine has fay mekanizması var. Her fayın kendine göre deprem üretme büyüklüğü var. Faylar kırıldığında etkileyici alan birbirinden farklı. O faylarla ilgili çalışma yaparken benim yaptığım çalışmaya göre 40’a yakın fay hattı var. Bireysel anlamda 6’nın üzerinde yıkıcı deprem potansiyeline sahip ve deprem ürettiğinde Denizli’nin herhangi bir ilçesinde veya merkezinde hasar yapabilecek 40 fay var. Bu faylarla ilgili çok az çalışma var. Bu çalışmalar MTA ve Pamukkale Üniversitemizin yaptığı çalışmalar. 40 fayın; uzunluklarını, geçtiği yerleri, fayların türünü ve üreteceği maksimim depremi biliyoruz. Denizli’nin içinde 6.8’e kadar varan deprem üretebilecek faylar var. Bu, hem sayısal olarak şu anki ölçümlerden elde ediliyor, hem de tarihsel dönem kataloglarından elde edilen verilerden ortaya konuyor. 40 tane fay, bizi etkileyebilecek düzeyde” diye konuştu. 

“DENİZLİ, GEÇMİŞİNDE 11 ŞİDDETİNDEKİ BİR DEPREMİ YAŞAMAMIŞ”

Denizli’de yaşanan depremlerin tarihsel sürecine ilişkin de konuşan Prof. Dr. Sözbilir, “1900 ve ötesi depremlere baktığımızda; 1717 depremi en fazla ölü sayısının gözlemlendiği depremdir. 6 Şubat depremleri, 11 şiddetine kadar çıktı. Zaten maksimum şiddet 12’dir. 12 şiddetinde yaşanmış olsaydı, o deprem bölgesinde hiçbir bina ve insanın yaşama şansı olmayacaktı. Ona 1 derece kalmıştı. Denizli’de ise biraz daha şanslıyız. Denizli, geçmişinde 11 şiddetindeki bir depremi yaşamamış. Şunu söyleyebiliriz; gelecekte de bunu yaşamayacak. Yıkıcı deprem şiddeti 8’den başlar. 8 ile 9; yıkıcı, can ve mal kaybının olduğu deprem şiddeti demektir. Geçmişte yaşadığımız depremler 9 şiddetine vardığına göre yıkıcı deprem yaşamışız. kayıtlardan da can ve mal kaybının yaşandığını görüyoruz” şeklinde ifade etti. 

“25 YIL GİBİ BİR HAZIRLANMA SÜRECİMİZ GÖRÜNÜYOR”

Geçmişte Denizli ölçeğinde 150-200 yılda bir yıkıcı deprem olduğunu söyleyen Prof. Dr. Sözbilir, şu ifadeleri kullandı: “Bu mantıkla yaklaştığımızda eğer 1717 yılının depremini ele alırsak, bizim deprem olma zamanımız gelmiş anlamına geliyor. Çünkü bunun üzerinden 300 yıl geçmiş oluyor. Biraz daha iyimser olursak; 1899 depremi daha çok Aydın, Nazilli ve Sultanhisar’da etkili olmuştur. Denizli’yi de ciddi anlamda etkilemiştir. Oradan da yaklaşık 124 yıl geçmiş. En iyimser tavırla yaklaştığımız zaman 150 yıla tamamladığımızda yaklaşık 25 yıl gibi bir hazırlanma sürecimiz görünüyor. Şu anda çok kabaca yaptığım bir çalışma. Bu şu anlamına geliyor; mutlaka depreme karşı dirençli bir il yapmam gerekiyor.” 

“DENİZLİ’DE BÜYÜKLÜĞÜ 6’YI AŞAN DEPREMLERDE CAN KAYBI BAŞLIYOR”

Bozkurt ve Acıpayam depremlerine değinen Prof. Dr. Sözbilir; “Yakın dönemde Çardak, Bozkurt ve Acıpayam’da da deprem yaşadık. Orada da 6’ya yakın büyüklükte oldu ama can kaybı olmadı. Demek ki deprem büyüklüğü 6’yı aştıktan sonra Denizli’de can kaybı başlıyor. Çünkü Dinar depremi 6.4 büyüklüğünde” dedi.