KAPASİTESİNİN YÜZDE 20’Sİ KULLANILDI

Havacılık kaynaklarına göre uluslararası ölçülerde hava limanı yatırımlarının gelecek 10 yılı karşılayabilecek kapasitede yapılması doğru kabul ediliyor. Hava limanlarında yolcu trafiğinin yıllık artış oranı yüzde 30'a kadar atıl kapasite olağan karşılanırken, bu oranın altındaki kapasite kullanımı zarar olarak görülüyor. Yolcu trafiğinin yıllık artış oranına göre kabaca yüzde 20-30 ölçüsünde atıl kapasite normal karşılanırken, doğru yatırımın mevcut trafiği ve gelecek 10 yılı karşılayabilecek kapasitede yapmak, 10 yıl sonrası için ise yatırımları büyütmek, kapasite artırılmaya müsait yerde ve mimaride yapmak olarak kabul ediliyor.

Ekonomi gazetesinde yer alan habere göre, hava limanlarında geçen yılın yolcu trafik verileri, sektörde büyük bir atıl kapasite olduğunu gösteriyor. Uşak, Aydın Çıldır, Balıkesir Merkez ve Çanakkale Gökçeada olmak üzere dört hava limanı çürüyor. 2 milyona yakın yolcu kapasiteli bu limanlarda hava trafiği yok, sıfır veya sıfır derecesinde. Uşak Hava Limanına 2023 yılında 56 yolcu trafiği olurken diğerlerinde sıfır. 4-5 yıldır hiç uçak inmeyen hava limanları var. Çıldır'ı eğitim için kullanılıyor. 2010 yılının parasıyla 80 milyon liraya kurulan Gökçeada tamamen atıl durumda. Kocaeli Cengiz Topel’de 800 bin kişilik yolcu kapasitesinin sadece yüzde 0,4'ü gerçekleşmiş.

Tekirdağ Çorlu ve Kastamonu limanlarından kapasite kullanım oranları sırasıyla yüzde 4 ve 4,1. Yolcu garantili Zafer Havalimanı kapasitesinin sadece yüzde 4,3'ü kadar yolcu almış. Toplam 12 havalimanı, kapasitesinin yüzde 10’undan daha düşük trafik almış. 8 hava limanında 2023 trafiği, kapasitelerinin yüzde 10 ila 20 arasında kalmış. Kapasitesinin ancak yüzde 20-30’u arasında trafik alan liman sayısı 4. Yüzde 40-50 arasında yolcu trafiği almış liman sayı da 4.

KAPASİTESİNİN ÜZERİNDE OLANLAR VAR

Fiili yolcu sayıları ve kapasite karşılaştırmasında uluslararası ölçekte makul durumda olan liman sayısı 11'de kalıyor. Büyük limanlar olan İstanbul, Sabiha Gökçen’in kapasitelerine yakın olması, Esenboğa dahil 6 limanda kapasitenin üstünde yolcu sayısı gerçekleşmesi, Türkiye için genel ortalama kapasiteyi yüzde 68.2'ye çekiyor. İstanbul Havalimanı şu anda 90 milyon yolcu kapasiteli. 2023 yolcu trafiği, kapasitenin yüzde 85'ine ulaşıyor. Etap etap büyütülerek 200 milyon yolcu kapasitesine çıkarılması planalanıyor. Sabiha Gökçen 2023 yolcu trafiği kapasitenin yüzde 90’ı seviyesinde.

KAPASİTESİNİN ÜZERİNDE OLANLARA YENİ PROJELER

Kapasitenin üzerinde yolcu trafiği gerçekleşen limanlar Trabzon, Amasya Merzifon, Esenboğa, Adana, Gazipaşa ve Antalya. Kapasitesinin üstünde yolcu trafiği gerçekleşen limanlarda kapasite artırım projeleri gündemde. Adana Havalimanı 2023 yılını kapasitesinin üstünde yüzde 157 dolulukla kapattı. Bilindiği gibi Çukurova (Bölgesel) Havalimanı yapılıyor. Bu liman 8 milyon yolcu kapasiteli olacak, açılışı gün sayıyor. Antalya Havalimanı’nda 1 Ocak 2022’de yer teslimi yapılarak terminal kapasitesinin 80 milyona çıkarılması projesi başlatılmış durumda. Esenboğa’da kapasiteyi 30 milyona çıkaracak proje, Şubat 2023’te başladı.

Denizli Çardak Hava Limanında 2023 yılında 441 bin 360 yolcuya hizmet verilmiş. Yolcu kapasitesi 2 milyon 200 bin olan Çardak'ın kullanım oranı yüzde 20,1'de kalmış. Yolcu kapasitesi 700 bin Kapadokya'da geçen yıl 561 bin 398 yolcu trafiği olurken, kullanım oranı yüzde 80,2 olmuş. Yolcu kapasitesi 5 milyon olan Milas-Bodrum'da geçen 4 milyon 56 bin 447 yolcu trafiği gerçekleşinken, kullanım oranı yüzde 81,1 olarak gerçeklmeşti. 15 milyon kapasiteli Muğla Dalaman Hava Limanına geçen yıl gelen yolcu sayısı 5 milyon 247 bin 488 olurken kullanım oranı yüzde 35 oldu.