TECRÜBE EDİNEN KAÇIYOR

TMMOB Elektrik Mühendisleri Odası Denizli Şubesi Yönetim Kurulu Başkanı Bülent Pala, Denizli Gazeteciler Cemiyeti'nde düzenlediği basın toplantısında, esnek istihdamın mühendisleri vurduğunu, dağıtım şirketlerinde mühendis ücretlerinin eridiğini belirtti. Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu (EPDK) raporuna göre, 2023 sonu itibarıyla elektrik dağıtım sektöründe 65 bin 501 kişinin istihdam edildiğini ifade eden Pala, 27 bin 200 kişinin dağıtım şirketlerinin kadrolu personeli olurken, geriye kalan 38 bin 301 kişinin ise taşeron firmalar aracılığıyla istihdam edildiğini kaydetti.

DÜŞÜK ÜCRET PERSONEL SİRKÜLASYONUNA SEBEP OLUYOR

Ülke ortalamasında %60'lara dayanan taşeronlaşma oranının, Denizli ve Muğla illerindeki ADM Elektrik Dağıtım A.Ş'de ise %66 olarak ortalamanın üstünde şekillendiğini vurgulayan Pala, "Taşeron şirketler aracılığıyla teknik elemanlara dayatılan bu güvencesiz çalışma anlayışı, doğal olarak kadrolu çalışanların özlük haklarını da törpülemektedir. Öte yandan düşük ücret politikası ve yoğun çalışma koşulları dolayısıyla şirket içinde hızlı bir personel sirkülasyonu yaşanmaktadır. İşe giren meslektaşlarımız bu koşullar nedeniyle belirli bir süre çalıştıktan sonra iş arayışlarına girmekte ve en sonunda şirketten ayrılmak durumunda kalmaktadır. Kurum içinde deneyimin birikmesine ve kurum kültürü ve işleyişinin bir sonraki nesle aktarılmasına engel olan bu personel sirkülasyonu nedeniyle, özellikle dağıtım şirketlerinde işlem yapan Serbest Mühendis Müşavir üyelerimiz de birçok sorun ile karşılaşmaktadır," dedi.

VERİLEN ÜCRET ALDIKLARI SORUMLULUĞA KIYASLA YETERSİZ

ADM Elektrik Dağıtım A.Ş'de çalışan üyelerinin ücretlerinin, yoksulluk sınırının altına düşerek açlık sınırına doğru indiğini söyleyen Pala, "Genç mühendislerin 23-25 bin TL aralığında ücretlerle işe başlatıldığı dağıtım şirketlerinde, 5-10 yıl arası kıdeme sahip meslektaşlarımız ise 28-30 bin TL aralığında maaş almaktadır. Kritik bir kamu hizmetini yürüten meslektaşlarımıza verilen bu ücretler, aldıkları sorumluluk ve risklere kıyasla açıkça yetersizdir. Üyelerimize düşük ücret uygulayan tüm dağıtım şirketlerini uyararak, üyelerimizin hak arama süreçlerine hukuki ve fiili destek sağlayacağımızı kamuoyuna duyuruyoruz," diye konuştu.

"Maliyet düşürme" adına geliştirilen istihdam modelinin, meslektaşlarını mağdur ettiğini dile getiren Pala, "Hizmet kalitesini etkileyecek düzeydeki düşük ücretler, tüm yurttaşları etkileyecek sorunlar da yaratmaktadır. Dağıtım şirketleri vatandaşlarımıza elektrik enerjisini kaliteli, güvenli, sürekli bir şekilde ulaştırmaktan sorumludur. Bu kritik altyapı hizmetinin kesintisiz bir biçimde yurttaşlara ulaşmasının ön koşulu mühendis emeğinin korunmasından geçmektedir. Dağıtım şirketlerinin istihdam politikalarını hızlı bir biçimde dönüştürmeye çağırırken, kamuyu da idari ve mali denetim yaparak bu şirketlerde yoksulluk sınırını aşan ücretlerin alınabildiği bir çalışma ortamı oluşturması için harekete geçmeye çağırıyoruz," ifadelerine yer verdi.

YETERLİ DERECEDE TECRÜBE SAHİBİ OLAMIYORLAR

Denizli EMO Başkanı Pala, bu basın açıklamasının eş zamanlı olarak ADM ile aynı grupta olan GDZ için de İzmir'de yapıldığını ifade etti. Soruları yanıtlayan Pala, "Düşük ücretler, arkadaşlarımızın yeterli tecrübeye ulaşmalarına engel bir durum ortaya çıkarıyor. Bu da arkadaşların daha kaliteli işler yapabilecek duruma gelmeden ayrılmalarına sebep oluyor. Dolayısıyla sürekli yeni arkadaşlarımız yapılan işlerin başında bulunuyor. Yoksa düşük ücret aldım diye arkadaşlarımız kendi işini ihmal etmiyor. Yeterli derecede tecrübe kazanamadıkları için bu tür hatalar oluyor. Gündemdeki olayla ilgili İzmir'de 31 kişi gözaltına alındı, 4 kişi daha aranıyor. Bakın orada hata var, bunu geçiyorum ama sorumlu bir mühendis arkadaşımızın 23 bin liraya çalışan bir arkadaşımızın karşılaştığı sorumluluğa bakınız. Aldığı ücret, daha tecrübeli olmasını sağlayacak bir durumdur," dedi.

Oda olarak en az ücreti brüt 59 bin lira olarak belirlediklerini dile getiren Pala, "Bu en az ücret, bunun üzerinde olması gerektiğini söylüyoruz. Açlık sınırı 19 bin lira civarında, asgari ücret 17 bin 2 lira. Mühendis arkadaşlarımız da bunun bir tık üzerinde alıyorlar. Yani hiç okumamış herhangi bir kişi, biraz becerisi varsa zaten bu ücretlere çalışıyor. O ücrete biz mühendis çalıştırıyoruz. İşsizliğin çok olduğu, ekonominin kötü olduğu bir yerde 'çıkarsa çıksın, yerine buluruz' mantığı ile istihdam politikası yürütülüyor. Doğru, mühendis bulursunuz ama o işi tam öğrenecek, tam yapabilecek kalifiye eleman pozisyonuna gelmeden ayrılıyorlar. Dolayısıyla sürekli yeni arkadaşlarla çalışılıyor," diye konuştu.

Denizli'de işsiz elektrik mühendisi oranı sorulan Pala, "Genel olarak söylüyorum, %50 civarında bizim. Bu süreklilik olmuyor ama hak ettiği parayı almayanları bana sorarsanız bu arkadaşlarımız aslında gizli işsizdir. Bunlar da hak ettiği parayı almadıklarından iş arıyorlar," dedi.

ÖZELLEŞTİRMELERE KARŞIYDIK

Özelleştirme yapılırken, "daha ucuza, daha kaliteli" bir hizmet verileceğinin söylendiğini, oda olarak buna karşı olduklarını ifade eden Pala, "Böyle oldu mu, hayır. Nereye geldik? Daha pahalı elektrik kullanıyoruz, bazı işlerimiz daha geç yapılıyor. Değişiklik yapılacak yerlerde çok daha ağır, önceki pozisyondan daha ağır çalışıyor," dedi. Özelleştirme ile buraların ranta çevrildiğini söyleyen Pala, sonuçlarının da maalesef şu an acı olaylarda görüldüğünü savundu.

İzmir'de olan olayın hiçbir yerde olmamasını dileyen Pala, "Özellikle altyapısı eski yerlerde bakım çalışmaları yapılması gerekiyor," dedi. Yakın zamanda yine Diyarbakır'da çok büyük alanın yanmasının sebebinin ilk olarak anız yangını olarak açıklandığını hatırlatan Pala, "Halbuki anızdan çıkmamıştı. Elektrik hattından çıktığı sonradan tespit edildi. Bu da sadece bakımların zamanında ve yerinde yapılmaması... Şimdi yaz sezonundayız ve klimalarla çok yükleniliyor vs. Size burayı işletin diye verdiler, planlamayı siz yapacaksınız. Yani kışın bunu çekiyor, yazı bunu çekiyor, işte bu öngörülerle çalışacaksınız. Ama bu öngörüyü yapabilecek tecrübeli personeliniz gerekiyor. Yoksa 'çok elektrik harcadı böyle oldu' olmaz. Sizin hedefiniz bu tür aksaklıkları yaşatmamak zaten," ifadelerini kullandı.

Denizli Devlet Hastanesi önünde 2011 yılında, annesi bankamatikten para çekerken korkuluklara dokunan dört yaşındaki Yusuf Çetintepe'nin elektrik panosundaki kaçak akımdan dolayı kaldırıldığı hastanede kurtarılamayarak yaşamını yitirmesini hatırlatan Pala, bunun da kaçak elektrik akımından meydana geldiğini dile getirdi.