DEVLETİN KAYBI 100 MİLYAR LİRAYI AŞTI

Son yıllarda devletin artırdığı gümrük ve transit kontrolleri, yasa dışı tütün ticaretini önemli ölçüde azaltmıştı. Ancak, son dönemde kaçak tütün ve sigara ticaretinde yeniden yükseliş gözleniyor. 

2014’te yüzde 21 seviyelerine ulaşan yasa dışı sigara ticareti, mevzuat düzenlemeleri ve sıkı denetimlerle yüzde 1,5 seviyesine kadar gerilemişti. Sektör verilerine göre, bu oran 2021’den itibaren artmaya başladı ve 2024 yılının ilk çeyreğinde yüzde 6,5’e ulaştı. Sigara şirketlerine göre, kaçak tütün ve sahte sigara satışının yeniden artması, devletin yılda yaklaşık 100 milyar lira vergi kaybına neden oluyor.

KAÇAK TÜTÜN SATIŞ NOKTALARINDA ARTIŞ

Kaçak tütün satışını artıran bir diğer faktör de yasa dışı açık tütün ve dolu makaron satan “tütüncü” olarak bilinen noktaların sayısındaki yükseliş oldu. 2016 yılında 6 bin civarında olan bu noktalar, 2024’te 13 bine ulaşarak iki katını geçti. Tarım ve Orman Bakanlığı, yasa dışı tütün ticaretini engellemek için 2023 yılında tütün paketleme standartlarını yeniden belirledi ve 100 gram üzerindeki kaçak tütün paketlerini piyasadan çekti. Ayrıca, Ticaret Bakanlığı’nın düzenlemeleriyle makaron ve filtre üretim süreçleri sıkı denetim altına alındı.

150 BİN ESNAF OLUMSUZ ETKİLENİYOR

Kaçak tütün ticareti, sadece devletin vergi kaybına neden olmakla kalmıyor, aynı zamanda 150 bin küçük esnafı da olumsuz etkiliyor. Kaçak tütün ve sigara satışının yaygınlaşması, dürüst esnafı haksız rekabete zorlayarak gelirlerini düşürüyor. Ayrıca, yasa dışı tütün ticaretinden elde edilen gelirle organize suç örgütlerine finansman sağlandığı vurgulanıyor.

TÜTÜN SEKTÖRÜ EKONOMİYE KATKI SAĞLIYOR

Tütün mamulleri sektörü, vergi geliri, ihracat ve istihdam açısından Türkiye ekonomisi için stratejik önem taşıyor. Sektör temsilcilerinin verilerine göre, 2023 yılında tütün ürünlerinden sağlanan 176,6 milyar lira ÖTV geliri, toplam ÖTV gelirlerinin beşte birini oluşturuyor. Aynı yıl tütün mamulleri ihracatından da 681 milyon dolar gelir elde edildi.