MİLLİ EĞİTİM BAKANLARIMIZ VE EĞİTİME KATKILARI

Bu yazımda Kurtuluş Savaşımız devam ederken 4, cumhuriyet ilan edilişinden günümüze 61 olmak üzere 65 Milli Eğitim Bakanımızdan olumlu veya olumsuz yönlerini gördüğüm bakanlarımızı anlatmaya çalışacağım.

Hüseyin Vasfi Çınar (8/3/1924-21/11/2024, 8/2/1929-7/4/1929) : Tevhid-i Tedrisat Kanununun çıkarılması. Diğer adı ile öğretim birliği yasası. Tüm eğitim kurumlarının M.E. B. bağlanmasını öngören yasa. Osmanlının son zamanlarında ve Kurtuluş Savaşı yıllarında zararlı ve yıkıcı faaliyetlerde bulunan (azınlık okullarını da içeren) kurumların kapatılmasını sağladı.

Mustafa Necati Uğural (20/12/1925- 1/1/1929): Harf Devrimi, yurt dışından gelen ve yurt dışında eğitim sistemlerini incelemek için gönderilen uzmanların raporları doğrultusunda (John Dewey gibi) eğitim sisteminin felsefesini belirledi. Öğretmen ve öğretmenliğe saygı kazandırdı. Eğitim örgütünün yasasını hazırlattı. Teknik Eğitimin düzenlenmesini, uygulamada kullanılacak şekilde bilginin planlanması sağladı. Kendi ifadesiyle, “Türk Milli Eğitiminin amacı; bilgiyi insan için gereksiz bir süs ve zevkinden çok, hayatta başarıya ulaşmayı sağlayan işe yarar bir araç durumuna getirmektir “. Ulu Önderimiz ağlarken pek görülmedi. Ancak Mustafa Necati’nin vefatında ağlamıştır.

Raşit Galip Baydur (19 /10/1932-13/8/1933): Üniversite Reformu yaptı. Türk Tarih Kurumunu kurdu, Türk Dil Kurumuna Başkanlık yaptı, Ankara Ziraat Fakültesinin açılmasını sağladı.  Aynı zamanda ilkokullarda okunan Andımızın yazarıdır.

Saffet Arıkan (1935-1938): Köy eğitmenlerinin yetiştirilmesi, Köy Enstitülerinin kurulması, Sosyal Bilgiler Fakültesinin kurulması, Hukuk Fakültesinin 4 yıla çıkartılmasında rol oynamıştır.

Hasan Ali Yücel (28 /12/1938- 5/8/1947): Köy Enstitülerinin İsmail Tonguç ile birlikte yaygınlaştırılması sağlamıştır. Ankara Fen Fakültesini ve Ankara Tıp Fakültesinin kurulması, Yüksek Mühendis Okulunun İstanbul Teknik Üniversitesine (İTÜ) dönüştürülmesi, Dünya Klasiklerinin Türkçeye çevrilmesi, Türkçe Ansiklopedi çalışmalarını başlatılmasını sağlamıştır. İş Bankası Kültür Yayınlarının kurucusu olarak görev yapmıştır.

Reşat Şemsettin Sirer: (5/8/1946- 9/6/1948): Köy Enstitülerini kapatmış, karma eğitime son vererek, Köy Enstitülerinin Kız Öğretmen Okulları, Erkek Öğretmen Okullarına dönüşümünü sağlamıştır.

Tevfik İleri (1950- 1953, 1958-1960): İşitme engelli okulların açılması, mesleki teknik okulların önemsenmesi, hızla İmam Hatip Liselerinin açılması. Ortaokul sonrası Öğretmen Okullarının açılması, YİBO (Yatılı Bölge Okulları) açılmasında rol oynamıştır.

Orhan Dengiz (1965-1967), Mehmet İlhami Ertem (1967-1969), Orhan Oğuz (1969-1971), Şinasi Oral (3/1971-12/1971): 1968 dünya öğrenci olaylarının başlangıcı ve ülkemize yansımasını iyi yönetemediler. Öğrencilerin bölünmesine zemin hazırladılar. Üniversiteler sık sık kapatıldı Üniversiteler karşı görüşlü öğrencilerce sık sık işgal altına alındı.  Üniversiteler dışında okullarda bu dönem 286 olay oldu. Hazırlanan raporlarda olayların fikir ayrılığı, sağ sol kurumların tahriki, branş öğretmen yetersizliği, derslerin boş geçmesine bağlandı. Liselere isteğe bağlı din dersi konuldu.

Mustafa Üstündağ (26/1/1974-17/11/1974): Açık Öğretim ile ilgili çalışmalar yaptı. Öğretmen okullarını kapatılıp öğretmen liselerine dönüştürdü. Öğretmenlerin yüksek okul mezunu olmalarına fırsat tanıdı. İstemeyerek öğretmenlerin orijinini yok etti.  9 Mart 1974'te Maarif Kolejleri Anadolu Liselerine dönüştürüldü ve sayıları artırıldı. Ahlak dersi liselerde zorunlu hale getirildi.

Sefa Reisoğlu (1974-1975), Ali Naili Ertem (1975-1977): Anadolu lisesi sayılarının artırılmasına devam edildi. İki yıllık Eğitim Enstitülerine mülakatla torpilli öğrenci almaları nedeniyle adaylar arasında ayrıcalık yaratmışlardır.  Bu durum öğrenci olaylarını körüklemiştir.

Mustafa Necdet Uğur ( 5/1/1978- 5/11/1979): 1. MC-2.MC Döneminde mülakatla dışlanan öğrencilerin tümüne 2 yıllık Eğitim Enstitülerine giriş hakkı tanıdı. Öğrenci olayları durmadı. Olaylar sonucu okul dışında kalan başka illere gitmek zorunda kalan, yığılan öğrencileri kısa dönem, hızlı dönem adı altında eğitim öğretimle alarak öğretmen olmalarına sebep oldu. Öğretmen niteliği büyük zarar gördü.

Hasan Sağlam (21 Eylül 1980-13 Aralık 1983): TÖBDER'li öğretmenlere sürgün ve kıyım yaptı. 625 Sayılı Yasada değişim yaparak dershanelerin kapatılmasını sağladı. Kahvehanelere kitaplık şartı getirdi.

Vehbi Dinçerler (1983-1985): 625 Sayılı yasa yeniden gözden geçirildi. Dershanelerin kapatılması hükmü iptal edildi. Gerekli yönetmenlikler hazırlandı. MEB'e açma ve kapama yetkisi verildi.  Dershane öğretmen atamalarının MEB  tarafından  yapılması karar altına alındı. Dershanelerin lokal ve kahvehanelere uzak olması hüküm altına alındı. Kahvehanelerde içki içilmesi yasaklandı.

Avni Akyol (1989-1991): ÖSYM'de TM puanı ile üniversitelere giriş bölümlerini belirleyip liseleri de buna uygun yapılandırdı. Orta öğretimde ders geçme ve kredili sistem uygulamasını getirdi. Bu uygulama uzun soluklu olmadı. Başarısız öğrenciler sokakta kaldı. Sınıf kapasiteleri uygun olmadı. Küçük kasabalarda gerekli alt yapı sağlanamadı.  Öğretmen statüsüne katkı sağladı. Okul çeşitliliğini artırdı.  LİMME (LİSE MEZUNLARINA MESLEK KAZANDIRMA) projesini uygulamaya geçirdi. Taşımalı eğitime geçiş yapıldı.

Hüseyin Çelik (17/3/2003 -9/5/2009): Cumhurbaşkanlığı, Danıştay, Yargıtay ile sorun yaşadı. Dini eğitimi öne çıkardı. Sözleşmeli öğretmen atamalarını başlattı. Danıştay bu kararı bozdu. Uzman Öğretmen, Baş Öğretmen sınavları yapılması önerildi.

Nimet Çubukçu (3/5 /2009-17/7/2011): Özel sektörün eğitime katkısını artırmak istedi. Anadolu Liselerinin hazırlık sınıflarını kaldırdı, yabancı dille eğitim-öğretim yapılması ortadan kalktı. Liselerde dil öğretimi aksadı. Anadolu liselerinin sayısını 193'den 1700'e çıkarttı. Anadolu Liselerinin statüsü düşürüldü. Üniversite giriş sınavı YGS ve LYS olarak değiştirildi. Meslek liselerine kendi alanlarında verilen ek puanlar kaldırıldı. KPSS Skandalı yaşandı. (FETO gurubunun soruları çalması)

Ömer Dinçer (7/7/2011-25/1 /2013): 652 Sayılı KHK  ile 4+4+4 geçiş sağladı. Milli eğitimin denetiminde bulunan kuran kurslarının denetimini Diyanet İşleri Başkanlığına bırakıldı. İmam Hatip Orta Okullarının açılmasını sağladı. Dindar bir nesil yetiştirme işini hızlandırdı. Kendisine intihal suçlaması yapıldı (Akademik çalıntı). Kendisi suçlamaları kabul edip özür diledi. YÖK intihalden sonra üniversite öğretim mesleğinden çıkarma cezası verdi.

Nabi Avcı (2013-2016): Öğrenci andını kaldırdı. Eğitimden çok Kültür Bakanlığı ile ilgilendi. Dershanelerin kapatılması, özel öğretime ve temel liselerin (4 yıllığına) dönüştürülmesini sağladı. Böylece geçiş süresinde apartman katlarında kolej ve liseler çoğaldı. FETO yüzünden dershanelerde bir fetret devri yaşandı. 1Mart 2014 özel öğretim kurumları (5580) tanımlanması yeniden yapıldı. 1 Eylül 2015'de dershaneler kapatıldı. Gerekli dönüşüm yapmayanlar etüt merkezleri olarak devam etti. AYM’in kapatma kararının bazı maddelerinin değiştirilmesini istemesi sonucu; Bakanlık özel öğretim kurslarının tek ders olarak açılmasını uygun buldu.

İsmet Yılmaz (2016-2018): Türkiye Eğitim Vakfının kurulmasını sağladı. Yurt dışına eğitim bütçesinin büyük bir kısmı aktarıldı.  Böylece FETO ile yurt dışında mücadele edildi. Sözleşmeli öğretmen atanması MEB literatürüne yeniden girmiş oldu. Temel liseler kapatıldı. Tek ders kursa dönüştürüldüler.

Ziya Selçuk (10/7/2018 - 5/8/2021): Özel sektör eğitimcisi olarak bakan oldu. Dershane, kolej sorunlarını çözüme kavuşturamadı.  Suriye'de okulların açılmasına katkı verdi. TÜGVA'ya destek verdi. Tarikatların okullara açılmasına fırsat verdi.

Mahmut Özer ( 6 /8/2021-4/6/2023): Sözleşmeli öğretmen atamalarını artırttı. Yapılan mülakatlar taraflı oldu. Atanamayan öğretmenlerin sayısı bir milyonu buldu. Atanamayan öğretmenler marketlerde kasiyer olarak çalışmaya başladı. Uzman ve Baş Öğretmen sınavları yapılmaya devam edildi. Köy okullarının kapatılmasına devam edildi. KPSS skandalı yaşanması. (Bir yayınevi sorularının aynen kullanılması)

Yusuf Tekin (4-6/2023- ?) : Köy okullarının kapatılmasına devam edildi. Taşımalı eğitim askıya alınmaya çalışıldı. Açık öğretime geçiş hızlandırıldı. 4+4+3+1 sistemine geçildi. Okullarda yemek verme işi askıya alındı. Mülakatlarda elemelere devam edildi. ÇEDES Protokolü ile Diyanet İşlerinin değer eğitimi vermek adıyla okullara sokulması sağlandı. Pedagojik yönleri olmayan imam, vaiz, din uzmanlarının okullarda derse sokulmasının önü açıldı. Dershanelerde verilen ders sayısı 6'ya çıkartıldı. Böylece dershanelerde matematik-fizik-kimya-biyoloji-Türkçe bir grup, matematik-Türkçe-tarih-coğrafya-felsefe  diğer grup olarak ders verilmeye başlandı.  Böylece dershanelerdeki fetret devri sona erdi. Eğitim Akademisi gündeme yeniden geldi. Bundan böyle, KPSS ile öğretmen atanması olmayacağı duyuruldu. Uzman Öğretmen ve Baş Öğretmen sınavları yerine, çalışma yılının esas alınması çözümü getirildi.