ÜRETİCİ İSYANI

Geçen yıl 13 lira 75 kuruşa sattıkları ayçiçeğine bu yıl 6 lira fiyat alan üretici hasat sonrası ürününü tarlaya gömdü. CİMER’e şikayette bulunan üreticiye TMO’dan gelen yanıtta ‘Ayçiçeği iştigal alanımıza girmiyor” denildi. CHP Genel Başkan Yardımcısı ve Denizli Milletvekili Gülizar Biçer Karaca üreticilerle buluştu, “Devlet alım yaparak üreticiyi tüccarın elinden kurtarmalı” diye konuştu.  Bir üretici; “Sandığa gitcen bunları kovaleycen” dedi. Tavas ilçesinde üreticiler, hükümetin kendilerini tüccarların eline bırakarak mağdur ettiğini savundu. Tamamı yurt dışına ihraç edilen kaliteli beyaz çekirdek üretimi yapan köylüler alım yapan firmaların kendi aralarında anlaşarak fiyat kırdıklarını ve üreticiyi maliyetin altında satışa zorladıklarını söyledi. CHP Genel Başkan Yardımcısı ve Denizli Milletvekili Gülizar Biçer Karaca, üreticiler ile Solmaz köyünde bir araya geldi. Devletin duruma müdahale etmesi gerektiğini belirten Karaca, “Devletin kurumları üreticiden alım yapmalı. Fiyat belirlemeli ve üreticiyi tüccarın elinden kurtarmalı” diye konuştu. 

5 BİN AİLE MAĞDUR OLDU
Tavas’ta Çiftçi Kayıt Sistemi’ne kayıtlı 53 bin dekar alanda ayçiçeği üretimi gerçekleşti. Ayrıca sisteme kayıtlı olmayan 25 bin dekar alanda daha üretim yapıldığı çitçiler tarafından ifade edildi. 5 bin aile ürünlerini hasat etmesine rağmen ürününü satamadı. Geçen yıl 13 lira 75 kuruştan ayçiçeği satan üreticiler bu yıl alım yapan firmalardan 6 lira fiyat aldı. Geçen yıl alım noktalarında tır kuyrukları oluşurken bu yıl ürünlerini depolayamayan çiftçiler ayçiçeğini tarlaya gömerek korumaya çalıştı. Bir hafta içinde ürünlerini satamayan üreteciler, yağmurların gelmesi ile birlikte ürünlerini kaybetme tehlikesi yaşadıklarını belirterek, “Bizi zararına satmaya zorluyorlar” diye isyan etti. 

ÇEKİRDEK TMO’NUN İŞTİGAL ALANINDA DEĞİLMİŞ
Girdi maliyetlerinin yüksekliğinden yakınan üreticiler harman ile birlikte ödemelerin başladığını fakat ödeme yapacak güçlerinin olmadığını belirtti. Karaca’ya dertlerini anlatan üreticiler sulama, elektrik, gübre, mazot ödemelerinin geldiğini fakat ürün satamadıkları için bu ödemeleri yapamayacaklarını kaydetti. Bölgede hasatta çalışan mevsimlik tarım işçilerinin dekar başına 250 liradan çalıştığını fakat doğu illerinden gelen bu grupların da parasını ödeyemediklerini ifade ederek, “Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) alım yapsın. 10 liraya mal ettiğimiz çekirdeği bizden 6 liraya almak istiyorlar. Kar etmeyi düşünmüyoruz bari zararına satmayalım” diye konuştu. CİMER’e şikayette bulunan üreticilere ise TMO’dan şoke eden yanıt geldi. TMO, “Ayçiçeği iştigal alanımıza girmiyor” yanıtı verdi. 

“DAYANACAK GÜCÜMÜZ KALMADI”

Tavas’a bağlı Altınova köyünde beyaz çekirdek üretimi yapan Sadettin Subaşı, bölgede hem tarımın hem de hayvancılığın bitme noktasına geldiğini söyledi, dayanacak güçleri kalmadığını belirtti. Subaşı şu ifadeleri kullandı: “Geçen yıl çekirdek 13-14 liradan satıldı, güzel para kazanıldı. Kazanma nedenimiz Dolar ve Eruo’nun yüksek olmasıydı. Burada ekilen çekirdek yurt dışına gidiyor. Bizim paramız döviz karşısında değer kaybettiği için üretici kazandı.  Şimdi girdilerimiz arttı. Geçen yıl 80-90 liraya aldığımız üre gübresi bu yıl 200 lira oldu. 140 liraya aldığımız ürün destekleme gübresi 450 lira oldu. Çiftçinin artık dayanacak gücü kalmadı.  Geçen yıl üç kuruş para kazanıldı diye tamircisi, memuru herkes çekirdek ekti. Bir planlama yok. Tarım müdürlükleri müdahale etmiyor. Maalesef programlı bir tarım yok.  Biz ezilmekten, fakirleşmekten kurtulamıyoruz.”

“TAVAS OVASI BİTTİ”
Altınovalı çekirdek üreticisi Mehmet Noyin, Tavas Ovası’ndaki üreticilerin bitik duruma geldiklerini belirterek şu ifadeleri kullandı: “Benim 9 liraya mal ettiğim çekirdeğe 6-7 lira fiyat veriyorlar. Tavas Ovası bitti. Geçen sene 14 liradan aran verdim. Maliyetimiz 6-7 liraydı. Bu sene ise tamamen zarar ediyoruz. Çiftçinin yüzde 95’inin deposu yok. Depo almadığı için çekirdekler harman yerinde. Bir yağmur yağsa tüm emekler zayi olur. Bu çekirdek başka ürüne benzemez. Tüccar bunu bizden daha iyi biliyor. 4 tane tüccar var zaten 4’ü de anlaştı. Bütün ova 4 kişinin elinde. Bu firmalar neden denetlenmiyor?”

EYLEM ZAMANI GELDİ
Ulukent köyünde yaşayan üretici Kamil Pargan ise, çiftçinin sesinin duyulmadığını artık eyleme geçme zamanı geldiğini belirterek şöyle konuştu:  Şu anda benim maliyetim 11 lira ama firmalar 6 lira fiyat verdi.  Geçen sene 180 liraya aldığım gübre şimdi 420 lira. Çiftçi nasıl para kazansın? Çiftçi buğday-arpa hasadına başlar gümrük sıfırlanır, çekirdek hasadına başladık gümrük vergisi sıfırlandı. Şu anda mısır hasadı başladık o da sıfırlandı. Konuşmakla olmuyor. Eyleme geçmeyince bizim sorunuz çözülmüyor. Ben artık şu Muğla yolunu kapatacağım.”

“BİR MAL BU KADAR KEPAZE OLMAZ”
Solmaz köyünde çekirdek üretimi yapan 23 yaşındaki genç üretici Mehmet Saka, 4 yıldır çiftçilik yaptığını fakat Bağ-Kur borcunu bile ödeyemediğini ifade etti. Saka, “Köyde en genç çiftçi benim. 4 senedir çekirdek ekiyorum 4 senedir bağ-Kur borcumu ödeyemiyorum. Çünkü elimde bir şey kalmıyor. Tüccar 6,5 lira para veriyor. Benim maliyetim 9 lirayı buldu. Biz bu ürünün arkasından 9 aydır koşturuyoruz. Tarla sürümünden ekini kaldırana kadar çabalıyoruz. Bir aydan beri her gece malın başında yatıyorum. Bir mal bu kadar kepaze olmaz. Bu şekilde hiçbir genç kalkınamaz. İlaç aldık harman vedeli, gübre aldık harman vadeli, sulama düzeni aldık harman vadeli… Nasıl çıkacağız bu işin içinden? Geçen yıl 110’luk su borusunu 60 liraya aldım bu sene 115 lira. Geçen sene 120 liraya gübre aldım bu yıl aynı gübreyi 210 liraya aldım şimdi 450 lira. Benim para kazanmam için çekirdeği 14 liradan satmam lazım. Bu da bir daha ekebilmemiz için hazırlık yapabilmek adına gerekli olan para. 9 lira maliyetimiz adam 6,5 lira fiyat veriyor. Ben 200 bin lira zarar ediyorum. Benim yaşım 23.  Seneye ne ekeceğim? Ekim için tarlanın düzenini neyle kuracağım? İki üç tüccar Tavas Ovası’nı eline aldı.”

“SANDIĞA GİTCEN BUNLARI KOVALEYCEN”
Çiftlik köyü üreticilerinden Nevzat İsmar bölge üreticilerinin bu güne kadar oyu AKP’ye verdiğini belirterek diğer üreticilere seslendi, “Sandığa gitcen bunları kovaleycen” diye konuştu. İsmar, “AKP iktidara gelmeden önce mazot 80 kuruş gübrenin torbası 20 liraydı. 7 lira 80 kuruş mazot olur mu? Benzin olmuş 10 lira. Sen 20 liralık gübreyi neden 450 liraya çıkardın? Gübre fabrikalarını neden sattın? Bu Tavas Ovası bu güne kadar hep oyunu bunlara verdi. Biraz da hatayı kendinizde arayın. Amanın değneğini tuttuğu gibi tutmayın. Laf üretmeyle olmuyor. Sandığa gitcen bunları kovaleycen.” 

“HAKLARIMIZI ARAYACAKLAR ORTADA YOK”
Solmak köyü üreticilerinden Naci Keçelioğlu, bölgede yaşananlar karşısında ziraat odası ve tarım müdürlüklerinin sessiz kalmasından yakındı. Keçelioğlu, “Tarım müdürlüğünden, ziraat odalarından ses çıkmıyor. Bizim hakkımızı koruyan kurum kim o zaman? İki sene önce çekirdek satılırken ovada şov yapan oda başkanları nerede? Neden sesleri çıkmıyor? Çiftçi ezilirken onların sessiz kalması bizim zorumuza gidiyor.  ÇKS yaparken bizden aidatları almasını çok iyi biliyorlar. Haklarımızı aramaya gelince sesleri hiç çıkmıyor.”

“BİZ BAHÇIVAN OLALIM, SURİYELİLER GELSİN ÜRETSİN”
Çiftlik köyü üreticilerinden Salih Abramak ise, CHP Milletvekili Karaca’ya seslenerek şu ifadeleri kullandı: “Gidin söyleyin oradakilere bizi götürsünler Ankara’ya. Orada bahçıvan hizmetli olarak çalışalım. Yapacak bir şey yok. En çıkar yol bu. Suriyeli Afgan da gelip köyde çalışsın. Bir dönüm boş tarlanın maliyeti 2 bin lira. Sen bana tarlayı versen de ben ekemem. Başta sorun bu. Maliyetleri karşılayamıyor faturaları ödeyemiyoruz. Bu faturalar her ay ödeneceğine mahsul kalktığında ödense olmuyor mu? Üç gün bey gün geçti mi tak şarteller kapanıyor. Neden? Kazanmadan biz nasıl ödeyeceğiz borçlarımızı?”

KARACA: DEVLET ÇİFTÇİYİ RAHATLATMALI
CHP Genel Başkan Yardımcısı ve Denizli Milletvekili Gülizar Biçer Karaca üreticinin maliyetlerinin bir yılda yüzde 300 arttığını belirtti. Karaca, “Çekirdek üreticisinin maliyeti geçen yıla göre yüzde 300 arttı. Belgede çok kaliteli beyaz çekirdek üretimi gerçekleştiriliyor. Geçen yıl 14 liradan alınan bu çekirdeğe bu yıl 6 lira fiyat veriyorlar.  Oysa çiftçilerimiz 9 – 12 arasında bir maliyeti ifade ediyorlar. Burada yapılması gereken iktidarın kendi üreticisini korumak için kartellere son vermesi. Bunun yolu da devletin alım yapan birliklerini devreye sokmaktır. Çiftçinin para kazanabilmesi için 14 lira taban fiyat açıklaması gerekiyor.  Çiftçilerimizin bankalara ödeme zamanları geldi. Tarım kredi kooperatiflerine ödeme zamanları geldi. 3-5 tüccarın insafına bırakılmamalılar. Derhal çiftçi desteklenmeli. 14 liralık taban fiyat açıklaması çiftçiyi rahatlatacaktır. Bu çiftçilerin banka ve kooperatiflere olan borçlarının da derhal ertelenmesi gerekmektedir” dedi.