DENİZLİ’DE TARIM, TÜTÜN VE ÇİFTÇİNİN BEKLENTİLERİ- 2.BÖLÜM

Denizli’yi ve tütüncülüğü bilen deneyimli Tütün Eksperi Metin Güleşçi, yaşanan sorunları ve önerilerini ise şöyle sıralıyor:

1- Tütün fiyatları tek taraflı olarak alıcı tarafından belirlenmektedir. Çiftçilerin örgütsüz olması, ekonomik bakımdan güçlü olan tütün şirketleri karşısında elini zayıf bırakmaktadır. Bölgede tütün üretimi, şirketlerin verdiği avansla yürütülmektedir. Alınan avanslar üretim sermayesi olarak kullanıldığından, üreticinin elini rahatlatmaktadır. Avansın azalması veya kesilmesi tütün üretimini sekteye uğratabilecektir.

2- Ürün birim fiyatlarının enflasyon artışının altında kalması, üretici gelirini düşürmektedir. Tütün üretim sözleşmelerine, avans dışında tahakkuk edecek miktara enflasyon farkı uygulama maddeleri eklenmelidir.

3- Tütünlerin üretim yılı içinde alım çalışmaları tamamlanmalıdır.

4- İhracata konu bu tütünler, havza bazlı destekleme modeli içine alınmalıdır.

TAVAS ÇİFTÇİSİ NE İSTİYOR?

Toplantımızın yapıldığı Tavas ilçesinde sadece tütün üretilmiyor. Mısır, buğday, çerezlik ayçiçeği ve daha birçok ürün üretiliyor. Toplantıya katılan çiftçiler ve Tavas Ziraat Odası Başkanı Süleyman Tozlukoğlu dile getirmemizi istediği konu başlıkları ise özetle şöyle:

1- Çerezlik ayçiçeği üretimi son yıllarda Çin’den yapılan ithalatla büyük yara aldı. Çin’den ithalatın önlenmesi için mutlaka koruyucu vergiler getirilmeli. Ayrıca yağlık ayçiçeğine verilen fark ödemesi(destekleme primi) mutlaka çerezlik ayçiçeğinde de uygulanmalı. Çerezlik ayçiçeğin yüzde 80-90’nının hala satılmadığını belirten üreticiler fiyatın kilo başına 30 lira civarında olduğunu ifade etti.

2- Çiftçiler sulama için kullandıkları elektriğin her ay fatura edilmesi yerine hasat vadeli faturalandırmaya geçilmesini istiyor. Aylık faturalandırmalarda gecikme olduğunda ciddi faiz ödeniyor. Bu konuda İş Bankası’nın kendilerine çözüm sunduğunu ifade ettiler.

3- Üreticiler, atadan kalma arazilerin miras sorunu nedeniyle Çiftçi Kayıt Sistemi’ne kaydedilemediğini ve tarımsal desteklerden yararlanamadıklarını ifade etti. Tavas Ziraat Odası Başkanı Süleyman Tozlukoğlu ilçede 530 bin dekar tarım alanı olduğunu ancak resmi kayıtlarda bunun 270 bin dekarının görüldüğünü belirtti. Bir çiftçi söz alarak:”bize miras kalan ancak tapuda kayıt yapamadığımız atadan kalma arazilerimizde üretim yapıyoruz. Bu arazileri Çiftçi Kayıt Sistemi’ne kaydedemiyoruz. Desteğini de alamıyoruz. Benim 150 dönüm arazim var. Bunun 100 dönümü kayıtlı 50 dönümü kayıtlı değil. Ben o 50 dönümde ürettiğim buğdayı Toprak Mahsulleri Ofisi’ne satamıyorum. Desteğini de alamıyorum. Üstelik devlette benim ürettiğim buğdayı kayıtlarda olmadığı için yokmuş gibi davranıp buğday ithal ediyor. Ben buğdayımı satamazken devlet ithalat yapıyor. Bunun düzeltilmesi gerekiyor. Önerilen çözüm ise muhtar ve azaların beyanı esas alınarak bu alanların kayıt altına alınması.

4- Birçok toplantıda olduğu gibi Tavas‘ta da çiftçiler Bağ- Kur‘a aylık primleri ödeyemediklerini ve sitemin dışına çıktıklarını ifade etti. Bağ-Kur olmayınca sağlık hizmeti aşlamadıklarını dile getirdiler.

5- Bir çiftçi ilçeye dışarıdan bir yetkili geldiğinde yani bakan, genel müdür ve diğer yetkililer geldiğinde genelde en iyi tarlaya, en iyi işletmeye götürüldüğünü, bu nedenle gerçekleri göremediklerini iddia ederek: ”Asıl zor durumda olan çok sayıdaki aile işletmelerini göstermek lazım. O zaman gerçeği görüp belki önlem alırlar.” dedi.

6- Tavas Ziraat Odası Başkanı Süleyman Tozlukoğlu, odalarının 14 bin üyesi olduğunu ve 8 bin üyenin aktif olduğunu hatırlatarak, Çiftçi Kayıt Sistemi işlemlerinin e-devlet üzerinden yapılmasının çiftçileri Oda’ya ilgisini azalttığını söyledi. Odaların tek gelir kaynağının aidatlar olduğunu belirterek böyle devam ederse birçok odanın kapanabileceğini ileri sürdü. Tozlukoğlu,kalkınma ajansları ve kırsal kalkınma hibe desteklerinde ziraat odalarına da proje verilmesi gerektiğini sözlerine ekledi.

Özetle, Denizli Tavas’ta çiftçilerle buluşmamızda birçok konuya değindik. Güncel konuları, yerelde yaşanan sorunları konuştuk. Hem anlattık hem çiftçileri dinledik. Tavas toplantısını bahane ederek tütündeki son gelişmeleri de paylaşmak istedim.