HAMİDİYE ZİRAAT MEKTEBİ’NDEN GÜNÜMÜZE TARIM ÖĞRETİMİ-2

Türkiye’de tarım eğitimi ve Hamidiye Ziraat Mektebi ile ilgili yazıma devam ediyorum.  Okul bugünkü adıyla Hamidiye Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi olarak eğitim ve öğretime devam ediyor. Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı.

Okul Müdürü Ali Cihan, Bursa Ticaret Borsası Başkanı Özer Matlı, Bursa Büyükşehir belediye Başkan Yardımcısı Gökhan Dinçer, Bursa Ticaret Borsası Meclis Başkan Yardımcısı Mustafa Aksu, Borsa Genel Sekreteri Fehmi Yıldız, Proje ve İş Geliştirme Sorumlusu Serhat İlseven, Ekonomi Gazetesi Bursa Temsilcimiz Ömer Faruk Çiftçi, Genç kadın girişimciler Beyza Aydın, Eda Halıcı ve okul öğretmenleri ile tamamı okulun arazilerinde ve işletmelerinde üretilen ürünlerden hazırlanan akşam yemeği yerken uzun uzadıya sohbet ettik.

Okul Müdürü Ali Cihan, okulun son durumu hakkında şu bilgileri verdi: “Burada 300 dönüm net tarım alanı var. Bursa merkezde yeşil kalmış tek alan burası. Biz de burayı korumak, kaptırmamak için ekim yapıyoruz. Üretim yapıyoruz. Daha önce burada tarım bölümüne öğrenci bulunamıyordu. Bundan 3 sene öncesine kadar tarıma, hayvancılığa öğrenci gelmiyordu. Laboratuvara ise akın ediyorlardı. Pandemi ile birlikte tarımın önemi anlaşılınca ve buradaki program değişikliği öğrencilerin ilgisini çekti. Bu kez de başvuru çok, biz sınav puanına göre alıyoruz.

Türkiye’de tarım programı uygulayan 124 lise var. Sağlık lisesi içine tarım bölümü açılan okullar var. Bazılarının 1 dönüm, bazılarının 10 dönüm arazisi var. Bazılarının o da yok. Burada öğrenciler Haziran’da tatile çıkıyordu. Yani tohumu ekiyordu, ürünün boyunu görüyor ama hasadını göremiyordu. Biz programı değiştirdik. Nisan’da staja başlıyor. Ekim’e kadar çalışıyor. Ekim’den Nisan’a kadar da teorik dersleri görüyor.

Tarım bölümü lisemiz Anadolu Lisesi formatında sınavla alıyoruz. Şu anda tarım bölümüne aldığımız öğrenci sayısı 34 ve sadece 2 fire verdik. O da haklı gerekçelerle ayrılan 2 öğrencimiz oldu. Eskiden 34 öğrenci alınınca 14’ü zor kalıyordu.

ÖĞRENCİLER AYLIK 1500 LİRA KAZANIYOR

Bursa Ticaret Borsası’ndan, Bursa Büyükşehir Belediyesi’nden 9.sınıf öğrencilerimize burs alıyoruz. Teşvik etmek için. Şuanda 184 öğrenci aylık 1500 lira harçlık alıyor. Bunun bir bölümü burs, bir bölümü de çalıştıkları için ve ürünlerin satışından kazanıyorlar.

Burada 4 atımız var. Üniversite binicilik bölümüyle de anlaşmamız var. Binicilik eğitimi veriyoruz.

İl dışından gelen öğrenciler yatılı kalıyor. 2006’ya kadar en çok öğrenci sayısı 130’a ulaşırken Milli Eğitim Bakanlığı’na geçtikten sonra 450-480 ve şu anda 600 civarında öğrencimiz var. Bundan 3 sene önce tarım ve hayvancılığa 30 öğrenci bulamıyorduk. Biz proje okulu olduğumuz için özel müfredat uygulayabiliyoruz. Uygulama ağırlıklı okul olunca talep çok arttı. Eskiden erkek öğrenciler ağırlıktaydı şimdi ise erkek öğrenci yüzde 40, kız öğrenci yüzde 60 oranında. Daha önce kız öğrenci oranı yüzde 30’du. Kızların ilgisi daha fazla. İşi daha ciddi yapıyorlar. Kadınlar çiftçilik işine girince başarı da kaçınılmaz oluyor. Tıbbi aromatik bitkiler üretimimiz 1 dönüm alanda 10 çeşit ürün olarak yapılıyor. Ağırlıklı olarak kız öğrenciler bu üretimi gerçekleştiriyor. “

AMAÇ TARIMA NİTELİKLİ ELEMAN YETİŞTİRMEK

Bursa Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Başkanı Özer Matlı, bu okulu proje okulu olarak seçtiklerinde amaçlarının tarım sektörüne nitelikli teknik eleman kazandırmak olduğunu ve bu alanın korunarak eğitim amaçlı gelecek kuşaklara da aktarmak olduğunu söyledi. Matlı: “ Biz geldiğimizde buradaki alanların hepsi dışarıya, vatandaşa kiralanmış. Burası proje okulu. Ama öğrenci tarıma dışarıdan bakıyor. Dönemin Milli Eğitim Bakanı Ziya Selçuk ile görüştük. Sonra Mahmut Özdemir bakan oldu aynı desteği kendisinden gördük ve burayı korumaya aldık. Kiracıları anlaşarak bazılarını da mahkeme kararı ile çıkardık. Öğrencileri tarımla buluşturduk. Bursa Ticaret Borsası olarak burası bizim protokol imzaladığımız proje okulumuz. Çok kısa zamanda olumlu sonuçlar aldığımız bu okul tarıma inanılmaz katkılar sunacak. Tam 132 yıl önce başlayan eğitim, öğretim misyonunu günün koşullarına uygun olarak sürdürecek.”

Özetle, Bursa’da ziyaret ettiğim Hamidiye Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi yani Hamidiye Ziraat Mektebi tarımda eğitim ve öğretimin ne kadar önemli olduğunu, rant peşinde koşmak yerine üretimin ve bilginin bizi geleceğe taşıyacağını bir kez daha görmüş olduk. Emeği geçen herkese şükran borçluyuz.

HAMİDİYE ZİRAAT MEKTEBİ’NİN 132 YILLIK HİKAYESİ

Bursa’nın 10 kilometre dışında Hamitler Köyü’nden Topal Mehmet Ağa’nın devlete aşar vergisi borcunu ödeyememesi üzerine 26 bin dönümlük arazisi kamulaştırılır. Arazi tespit edilen değer üzerinden alıcı bulamayınca üzerine okul yaptırılır.

Okul 21 Mart 1891 tarihinde açılır ve Bursa’nın Osmanlı topraklarına katıldıktan sonraki ilk Sancak Beyi olan Murat Hüdavendigar (1.Murat)’ın adı verilir: “Nazari ve Ameli Hüdavendigar Hamidiye Ziraat Mektebi”

Her yıl 20 öğrenci alınır ve ziraat teknikeri olarak yetiştirilir. Buradan mezun olanların büyük bölümü İstanbul’da Halkalı Yüksek Ziraat Okulu’na devam eder. Tarım eğitimine ve öğretimine çok büyük katkıları olan Okul 132 yıldır bu hizmeti sürdürüyor.

Okul, 1. Dünya Savaşı sırasında kapanır. 1924’te tekrar açılır. Hamidiye Ziraat Mektebi’ne 1930 yılına kadar ilkokul mezunları kayıt yaptırabilirken, 1930’dan sonra ailesi çiftçi olmak kaydıyla ortaokul mezunlarına eğitim verilir ve öğrenim süresi 3 yıl olarak uygulanır. 1949’dan sonra “Bölge Ziraat Okulu” olarak öğrencilere eğitim verirken bir yandan da Yetişkin Çiftçi Kursları ile bölge çiftçisini modern tarım teknikleri ile tanıştırır.

1967’de çıkan kanunla adı Ziraat Meslek Okulu olarak değiştirilir.

1980 yılından itibaren Tarım ve Köyişleri Bakanlığı’na bağlı, kurumlar sınavı ile mecburi hizmet yükümlüsü olarak ortaokul mezunu öğrencileri kabul eden ve gıda ağırlıklı 4 yıl teknik eğitim veren yapısına kavuşur ve Ziraat Meslek Lisesi adını alır.

1993 yılında bölge çiftçisinin tarımsal mekanizasyon konusunda eğitilmesi misyonunu da üstlenerek Ziraat Meslek Lisesi adının yanı sıra Tarımsal Mekanizasyon Eğitim Merkezi unvanını alır.

1997 yılından itibaren parasız yatılı öğrenci alımına son verilerek kurumlar sınavı ile gündüzlü ve paralı yatılı öğrencilerin kayıtları yapılmaya başlanır.

Tarım ve Köyişleri Bakanlığı; 14 Kasım 2000 tarihinde okulun adını Gıda Teknolojisi Meslek Lisesi olarak değiştirir ve 2001-2002 öğretim yılından itibaren bu program uygulanmaya başlanır.

Daha sonra Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı’nın teklifi ve Tarım ve Köyişleri Bakanlığı kuruluş yasası gereği bakanlığın aldığı karar sonucunda 2003 – 2004 öğretim yılından itibaren Bursa Tarım Meslek Lisesi Gıda Teknolojisi olarak eğitime devam eder.

Bakanlar Kurulu’nun 2005/9139 sayılı Kararı ile Bursa Tarım Meslek Lisesi kapatılır. Okul bir protokol ile tümüyle Millî Eğitim Bakanlığı’na devredilir ve statüsü değiştirilir. 2015 yılında “Hamidiye Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi” olarak adı bir kez daha değiştirilir.

Günümüzde “Tarım”, “Gıda Teknolojileri”, “Yiyecek İçecek Hizmetleri”, “Hayvan Yetiştiriciliği ve Sağlığı” ile “Laboratuvar Hizmetleri” olmak üzere 5 dalda eğitim vermektedir.(Okul tarihi Wikipedi ve okulun internet sayfasından derlendi