YEREL KALKINMA PROJESİ: LEADER

IPARD III Programı Leader Yaklaşımı Yerel Kalkınma Stratejileri değerlendirmesinin nihai sonuçları açıklandı. Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından yapılan değerlendirmeler sonucunda 60 ilde toplam 156 Yerel Eylem Grubu derneği desteklenmeye hak kazandı.

LEADER PROJESİ NEDİR?

Leader Projesi Avrupa Birliği menşeili bir kalkınma projesi. Proje ile yerelde yaşayan toplulukların harekete geçirilmesi ve kırsal kalkınmanın yerel topluluklar aracılığıyla gerçekleştirilmesi hedefleniyor. Avrupa Birliği ülkelerinde 90’lı yılların başından bu yana uygulanan Leader Projesi Türkiye’de fiilen 2020 yılında uygulanmaya başladı.

Projenin temel amacı ulusal düzeyde hazırlanan kalkınma planlarının ulaşamadığı noktalara erişmek ve yerelde etkin kalkınma stratejileri geliştirmek. Temel felsefesi ise tabandan tavana yaklaşım yani yerel sorun ve ihtiyaçlara çözüm üretme sürecine yerel aktörlerin katılımını artırmak.

Projenin sloganı ise şöyle: “Leader ile Birleşin Yerelde Güçlenin”

TEMEL AMAÇLAR

Leader Projesi ile kırsal bölgelerde sadece ekonomik değil, sosyal ve çevresel alanlarda da etki yaratılması hedefleniyor.

Proje faaliyetleri; ekonomik çeşitlilik için çalışmalar yapılması, yenilikçi çözümlerin desteklenmesi, kırsal turizmin geliştirilmesi, sosyal yaşamının canlandırılması, sivil toplum kuruluşlarının desteklenmesi, çevre standartlarının yükseltilmesi ve yenilenebilir enerji kullanımının yaygınlaştırılması gibi tematik başlıklar altında yürütülüyor.

YEG’lerin kendi aralarında ağlar kurarak fikirlerini ve iyi uygulama örneklerini paylaşmaları, bölgelerinde IPARD programının ve yeni kırsal kalkınma yaklaşımlarının öğrenilmesini sağlamak da Leader Projesi’nin önemli amaçları arasında yer alıyor.

İŞLEYİŞ

Ülkemizde  Leader Projesi çalışmaları, Tarım ve Orman Bakanlığı, Tarım Reformu Genel Müdürlüğü (TRGM) ve Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu (TKDK) iş birliğiyle yürütülüyor.

Leader Projesi bölgede kurulu Yerel Eylem Grubu dernekleri (YEG) tarafından yürütülüyor. YEG’lerin; dernek statüsünde olmaları, kamu-özel-STK ortaklığı şeklinde organize olmaları, bölgelerine özgü Yerel Kalkınma Stratejisi (YKS) hazırlamış olmaları ve hazırlanan stratejilerin IPARD Programı kriterlerine uygun olması gerekiyor.

DAĞILIM

Yayınlanan sonuç ilanına göre önümüzdeki dönemde Türkiye’de 60 ilde toplam 156 YEG faaliyet gösterecek.

156 YEG’in coğrafi bölgelere göre dağılımı aşağıdaki şekilde oluştu.

BÜTÇE

YEG’ler bölgelerinin nüfusuna ve bölgelerinin kaç ilçeden oluştuğuna göre Küçük YEG, Orta YEG ve Büyük YEG olmak üzere 3 ayrı kategoriye ayrılıyor. Proje kapsamında 5 yıllık uygulama dönemi için; Küçük YEG’lere 13,5 milyon TL., Orta YEG’lere 14,5 milyon TL. ve Büyük YEG’lere 16 milyon TL. bütçe tahsisi yapılıyor.

Ülke genelindeki 156 YEG’e tahsis edilecek olan yaklaşık 2,2 milyar TL. tutarında bütçenin %90’ı Avrupa Birliği tarafından, %10’u Türkiye Cumhuriyeti tarafından karşılanıyor.

Bütçe tutarını 5 yıllık uygulama süresi ile birlikte değerlendirince YEG’lerin güçlü bir bütçeye sahip olduklarını söylemek zor. Burada iş YEG’lere düşüyor. Verimli ve yenilikçi fikirlerle, akılcı iş birlikleriyle, sivil toplumun gücünü kullanarak ve tabii ki çok çalışarak iyi işler çıkarmak mümkün.

SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK

YEG’lerin önündeki önemli sorulardan biri şu: Başlangıçtaki proje fonu sonlandığında proje sürdürülebilir olabilir mi? Asıl zorluk proje faaliyetlerini başarıyla uygulamak değil. Asıl zorluk fonlar bittikten sonra da YEG’i sahiplenecek ve projeyi yaşatacak aidiyet duygusunu oluşturmak. Umarım ki olabildiğince fazla sayıda YEG bunu başarabilir.

5 yıl boyunca bölgelerinde Leader Projesi’ni yürütecek olan Yerel Eylem Grubu derneklerimizi tebrik ediyor, çıktıkları uzun ve zorlu yolda başarılar diliyorum.