EDEBİYATIMIZIN ÜÇ BÜYÜK DEĞERİ 

Anlamak gideni ve gelmekte olanı. - Nâzım Hikmet  

Edebiyatımızın büyük sanatçıları olan Nâzım Hikmet, Orhan Kemal ve Ahmet Arif, haziran ayında aramızdan ayrıldılar. Nâzım Hikmet 3 Haziran 1963, Orhan Kemal 2 Haziran 1970, Ahmet Arif ‘in 2 Haziran 1991 yılında şiir ve düzyazı üretimleri sona erdi.  Yine bir büyük şairimiz Hasan Hüseyin bu büyük insanlığın değerleri üzerine Haziran’da Ölmek Zor başlıklı şiir kitabını yazmıştır. Demek ki, Hasan Hüseyin üzerinde de derin izler bırakmıştır, bu büyük insanlar. 

Büyüklük kavramı çok tartışılacak ve konuşulacak bir şeydir. Bu sanatçılar emekçi sınıflar açısından büyüktür, değerlidir ve anlamlıdır. Halkımızın bu en iyi evlâtları, yazdıkları eserlerle ve toplumsal tutumlarıyla görevlerini layıkıyla yapmışlardır. Yazdıkları eserler 7’den 77’ye herkesin bilgisi dahilindedir. Toplumsal zıtlıklar var oldukça, hiç unutulmayacaklar, eserleri tekrar tekrar okunacaktır. Onlar hiç eskimeyen, yıllara meydan okuyan, emekçi aydınlanmasının yılmaz neferleridir. 

NAZIM HİKMET 

Nâzım, ömrü boyunca başta işçi sınıfı olmak üzere tüm emekçi katmanları uyarma, aydınlatma ve düşündürme mücadelesini sürdürmüştür. Nerede olursa olsun, ister içerde, ister dışarda susmayan, boyun eğmeyen bir şair olduğunu yazdığı şiirlerle kanıtlamıştır. Tüm emekçi sınıf ve katmanların temsilcileri, ilerici insanlık onun şiirinden çok etkilenmiştir; az ya da çok onun akılda kalan dizeleri dillerde dolaşır. Onu sevmeyenler bile konuşmalarında, onun adını anmadan edemez. Nâzım, toplumsal yaşamda hiç gündemden düşmez. Toplumsal mücadelelerde, grevlerde, söyleşilerde hep insanlarla beraberdir. Etkili, vurucu, akılda kalıcı şiirleri okuyanı heyecanlandırmakta, yaşadıkları ve tanık oldukları haksızlıklara “hayır“ diyebilmeyi öğretmekte, daha güzel ve eşitlikçi bir toplumun yolunu göstermektedir. 
Nâzım, bir seferde okunup geçilecek bir şair değildir; dönüp dolaşıp yeniden okuyacağımız, okuyup bitirdikten sonra da aynı kalmayacağımız, değiştirici ve dönüştürücü bir özelliği olan evrensel bir değerimizdir. Dünyada ilk başlarda sayılan ve bilinen büyük insanlığın sesidir.  Yalnız Türkiye’nin emekçi sınıflarının değil, dünya emekçilerinin de mücadelesine göz kırpar. Katıldığı uluslararası toplantılarda bir dünya değeri olduğunu göstermiştir. Neruda’dan tutun, Aragon’a kadar tüm büyük şairler ondan övgüyle söz eder. Herkesin değer verdiği, önemsediği, yararlandığı bu şair, dünyanın Türkiye’sinde yetişmiştir. 

ORHAN KEMAL

Orhan Kemal de aynı değerde bir yazarımızdır. Yazarlığa şiirle başlamış ama öykücülük ve romancılıkta karar kılmıştır. Nâzım’la beraber hapishanede kaldıklarında, Orhan Kemal’in öyküde daha başarılı olabileceğini söyler Nâzım. Nâzım, Orhan Kemal’in öyküye yönelmesini, bu alanda kendisini hazırlamasını önerir. Orhan Kemal, Nâzım’ın önerdiği gibi öykü ve roman üzerine yoğunlaşır. Birbirinden güzel öykü ve romanlar yazar. Bereketli Topraklar Üzerinde, Orhan Kemal’in en güzel romanlarından biridir. Bu romanda yeni oluşmakta olan işçi sınıfı anlatılır. Kapitalizm, yeni yeni yerleşmektedir Çukurova’ya.  Köyden kente göç olayı ta o zamanlardan başlar. Köyden çalışmak için Çukurova’ya gelen arkadaşların hayatın içinde sınıfsal kimlikleri hissettirilir. Bu mücadele uzun bir yolculuktur, yolculuğu sürdürenler daha gelişme ve doğuş evresinde anlatılır. Büyük toprak sahiplerinin işlerinde çalışan bu kırsal kökenli işçilerin çektikleri hâlâ okuyanların belleğindedir. Ağır ve ezici çalışma koşullarına bilinçsizce isyan ederler. 
Bunun dışında Eskici ve Oğulları da bambaşka güzelliktedir. Şimdi yaşamakta olduğumuz, küçük esnafın yok oluşunun ilk belirtilerini görürüz, bu eserde. Gelirlerin yetersizliği, büyük ailelerin bir arada yaşamasını zorlaştırmaktadır. Büyük ailenin dağılışını, aile bireylerinin yaşadıkları dramları bu eserde okuruz, yaşananları okudukça öfkeleniriz. Okurken öfkemiz gittikçe artar, kapitalizmin insana ettiklerini iliklerimize kadar hissederiz. Bir gün savcı Orhan Kemal’e soruyor: Neden hep yoksul insanları anlatıyorsunuz?  Orhan Kemal ise, “Ben en çok iyi bildiğim konuları yazarım“ diye yanıt verir. 

TÜRKİYENİN GORKİ’Sİ

Ömür boyunca yokluk ve yoksunluklar içinde yaşayan bu yazarımız, çalışan, dürüst ve namuslu insanları aydınlatma mücadelesini öyküleri ve ve romanları aracılığıyla vermiştir. Orhan Kemal de çok tanınan, ünü yurt dışına taşan bir yazarımızdır. Onun için yurt dışında Türkiye’nin Gorki’si   diyenler olmuştur. Ortaokul düzeyinde bir eğitimi vardır, kendi kendini yetiştirmiştir. İşçi sınıfının bu büyük yazarını bilinçli işçiler yalnız bırakmamıştır. Sonsuzluğa uğurlanırken işçi sınıfının bilinçli temsilcileri cenaze kortejinde yerini almıştır. Toplumsal çelişkiler sürdükçe Orhan Kemal okunmaya devam edecektir. Onu okurken aynı Nâzım gibi Türkçe’nin ne kadar yetkin kullanıldığını görürsünüz. 

AHMET ARİF

Ahmet Arif de bir başka, emekçi sınıfları ve haksızlığa uğrayanları dillendiren, sesi ve sözü olan şairimizdir. Yüksek sesle okunan şiirleriyle emekçilerin ve namuslu insanların sesi olmuştur. Toplumsal mücadelelerde şiirleri bir isyan bayrağı gibi yüksek sesle söylenir. Onun şiirleri doğası gereği gür bir sesle söylenir. Bu yükselen seste kararlılığı ve mücadele azmini görürüz. 
Ahmet Arif, tek kitabıyla emekçi sınıfların ve bilinçli aydınların gönlünde taht kurmuştur. Hasretinden Prangalar Eskittim adlı şiir kitabı o kadar çok basılmıştır ki, baskı sayısını bile unuttuk. Okuyan ve bilinçli gençlerimiz ezbere biliyor şiirlerini; Nâzım’la beraber en çok şiirleri bestelenen şairlerimizdendir. En bilinenleri, Adiloş Bebe, Dağlarına Bahar Gelmiş Memleketimin, Anadolu, 33 Kurşun adlı şiirlerdir. Neredeyse şiirlerinin tamamı bestelenmiştir. Cemal Süreya, Ahmet Arif için şöyle der: “Nâzım düz ovaların, Ahmet Arif ise dağların şairidir. “ 

Ahmet Arif, sapına kadar dürüst ve namuslu, alın teriyle geçinen, başka bir dünya düşleyen insanların dostudur, onların yanı başındadır. “ Gelecekte oğullarım  ve kızlarım var benim “ diyen şair hiç unutulmayacak, okundukça değer kazanacaktır. 

Nâzım Hikmet, Orhan Kemal, Ahmet Arif gibi insanlığın büyük sanatçılarının emekçi aydınlanmasına çok büyük katkıları olmuştur. Onlar rüzgâra ve fırtınalara karşı yürümüşlerdir. Bu mücadeleyi bilenler, bulundukları saftan memnun olanlar, onları okudukça değerlerinin farkına varırlar. Bu üç aydının eserleri, mücadeleleri ve çalışmaları önünde saygıyla eğiliriz.