İŞÇİ KIZI

Arif Kemal’in bu türküsünü ilk kez dinliyorum. Nâzım’ın tütün işçileri için yazdığı bu şiiri, çok güzel bestelemiş sanatçı. Türkünün çok eski olduğunu, tütün işçilerinin hakları için verdikleri mücadele sırasında yazıldığını düşünüyorum. Ne kadar eskiden yazılırsa yazılsın, güncelliğinden hiçbir şey kaybetmemiş. İyi bir gözlem ve dikkatli bir bakış sonucunda günışığına çıktığı anlaşılıyor.

Nâzım bu şiirinde, toplumsal saflaşmadan bahsederek, sınıf vurgusu yapıyor. İş yerlerinde, fabrikalarda çalışan kadın ve erkek işçiler üzerindeki sınıfsal baskıyı görünür kılmış. Kadın ve erkek işçi yan yana kendilerini bir kavganın içinde buluyorlar. İki kişinin aşkı, daha sonra toplumsal bir kavganın içine yöneltiyor onları.

Kadın ve erkek işçilerin aşkları bireysel gibi görünse de, toplumsal mücadelenin dışına düştüklerinde sevgileri yara alacaktı. İşçi kızla, işçi erkek grev patlak verdiğinde, öncülük görevini üstleniyorlar. Bu kavga ve dayanışma süreci, onları nişanlanmaya kadar götürüyor. Bu iki bilinçli insan, mücadele içinde yollarını buluyor. Haklarını kısıtlayan patron sınıfına karşı, omuz omuza verip, diğer işçi kardeşleriyle mücadeleyi sürdürüyorlar.

DÜŞÜNCE ORTAKLIĞI

İki insan arasında, mücadele içinde, düşünce ortaklığı da oluşuyor. Böylece mücadele içinde hem kadın, hem de erkeğin birbirlerine ayak bağı olmamaları sağlanıyor. Çünkü aynı yoldan yürüyorlar, birlikte aynı yöne bakıyorlar. Yaşadıkları zorlu hayat, onları aynı yolda birlikte yürümeye zorunlu kılıyor.

Farklı görüşten insanların birliktelikleri, zaman zaman çatışmalara ve sürtüşmelere yol açar. İnsanları birlikte yürümeye iten nedenler vardır. Bu nedenler görüldüğünde ve anlaşıldığında yürüyüş insanın yorgunluğunu giderir. O yürüyüşe birlikte karar vermişlerdir, yaşam koşulları birlikte davranmaya zorlamıştır. Yaşayanlar, bu gibi durumlara sık sık tanık olurlar.

Türküyü dinlerken kadın ve erkek güzelleşiyor, bölünmüş insanlık bütünsel bir görünüm içine giriyor. Kadın ve erkek birlikteliğinde düşüncelerin benzer olmasında sayısız yarar var. Bu düşünce birliği olmazsa, birinin ak dediğine, diğeri kara der. Bu kadın erkek birlikteliğini çığırından çıkarır. Türküde bu düşünce ortaklığı iyi verilmiş.

TÜRKÜ DİNLEYİN, TÜRKÜSÜZ KALMAYIN

Nâzım bu şiiri yazarken, halk şiir geleneğinden de yararlandığı belli. Kafiyeler çok ustaca kullanılmış, dizelerden gelen sesler hemen kulağımızı şenlendiriyor. Şiirle müzik çok uyumlu bir şekilde bütünleşmiş. Görüldüğü gibi müzik sanatçıları şairlerden yararlanarak, dinlenebilir nitelikte, güzel besteler yapabiliyor. Seçicilik ve kültürel gelişkinlik bunda etkili. 

İşçi Kızı adlı türküyü severek ve beğenerek dinledim. Dinlerken hemen aidiyet duygusu içine giriyorsunuz; yaşamın yansımalarını türkü tadında, içinize akıtıyorsunuz. Türküler yaşamı kestirmeden çok güzel ve etkili yansıtıyor. Türkü dinleyin, türküsüz kalmayın...