AYNLARI ÇATLATALIM

"Ayn çatlatmak" nedir biliyor musunuz?

Kur'an kurusuna gitmediyseniz ya da yakınınızda bir Arap yoksa bilmemeniz normal.

Arapça'nın 18. harfine Ayn deniyor. O harfi çıkartabilmek için ise bir yandan ses tellerinizi sıkılaştırırken diğer yandan da dilinizin kökünü yutakta kısmanız gerekiyor. Sonuç olarak Arapça'nın karakteristik bir sesi ve çıkartması oldukça zor.

Tabi bu sesi çıkartabilmek beraberinde Arapça'nın ve onun türevleri Farsça ve Darice'nin genel fonetik yapısını belirliyor. Daha özetle, bu dilleri kullananlar, bizim gibi hiç bilmeyenler için aynı dili konuşuyorlarmış gibi geliyor. Yani Arapça konuşan Suriyeliler, Farsça konuşan İranlılar ve Darice konuşan Afganlar.

Onlar konuşurken, Osmanlıca'dan günümüze gelen kelimeler nedeniyle aşina olduğumuz kelimeler duyabiliyoruz. Kitap, mektep, zaman, dünya, insan, hayat...  Aslında şu anda, Arapça ve Farsça'nın paçal bir şekli olan Osmanlıca konuşuluyor olsaydı hemen herkes birbirini anlıyor olacaktı. Sınırlar ortadan kalkacak, halklar ve kültürler birbirine karışacaktı. Haliyle biz de onlar gibi orta doğunun cehalet yüklü bataklığında debeleniyor olacaktık. İşte Atatürk'ün eşsiz öngörüsüne hayran kalmak için bir neden daha. 

Anadolu gibi binlerce yıl boyunca kozmopolit kültürlerin kesişme noktası olmuş bir coğrafyada öz dilimizi korumak kolay değil tabi. Örneğin Japonya ya da Çin gibi kapalı bir kültüre sahip olsaydık elbette bu çok daha kolay olurdu. Keza, nüfusu ve kapalı yapısı nedeniyle dünyanın en çok konuşulan ikinci dili, 1.1 milyar kişi tarafından konuşulan Mandarin Çincesi. 

Her ne kadar kültürlerin korunmasında dilin çok önemli olduğunu düşünsem de, belki de çok uzak olmayan bir gelecekte dünya üstündeki herkes aynı dili konuşmanın konforunu benimseyecek. Ve bu dil de muhtemelen kolaylığı ve yaygınlığı nedeniyle Tarzanca'dan hallice olan İngilizce olacak. Az önce aklınızda beliren sorunun cevabı da burada; dünya üstünde en çok konuşulan dil, 1.4 milyar kişi tarafından konuşulan İngilizce. Bu da demek ki 332 milyon Amerikalı ve 56 milyon İngiliz'in dışında yaklaşık 1 milyar kişi kendi dili olmayan İngilizce konuşuyor.

Konu ayn çatlatmaktan nerelere geldi.