DENİZLİ’NİN SARI SENFONİSİ

Denizli’de sonbahar, bir mevsim değişikliğinden çok daha fazlasıdır; şehrin üzerindeki o yorgun yaz tozunun silkelenip, yerine asil bir serinliğin yerleşmesidir. Çamlık’tan aşağı doğru süzülen rüzgâr, Lise Caddesi’nde yürürken yüzünüze çarptığında anlarsınız: Yazın o kavurucu hükümranlığı sona ermiştir. Artık sahne, sarının binbir tonuna boyanan yaprakların ve akşamüzeri içilen demli çaylarınındır.

Bir gazeteci gözüyle şehri izlerken, sonbaharın Denizli sokaklarına getirdiği o melankolik ama bir o kadar da huzurlu havayı solumamak imkansız. Horoz heykeli bile sanki bu mevsimde daha bir vakur durur, Delikliçınar Meydanı’ndaki kalabalık, yazın telaşından sıyrılıp daha sakin bir ritme kavuşur.

Şairler sonbaharı hüzünle anlatadursun, biz işin biraz da “mutfağına”, yani meteorolojik gerçeklerine bakalım. Elimizdeki uzun yıllar ortalamasını gösteren tablo, Denizli’nin sonbahar karakterini adeta bir kimlik kartı gibi önümüze seriyor.

Eylül ayı, Denizli için aslında bir "yalancı sonbahar"dır. Tabloya baktığımızda, Eylül ayında ortalama en yüksek sıcaklığın 31.0 derece olduğunu görüyoruz. Yani Eylül, ismen sonbahar olsa da, cismen hâlâ yazı yaşatır bize. "Hırkamı alsam mı?" diye evden çıkıp, öğlen sıcağında o hırkayı elinizde taşıdığınız o meşhur aydır Eylül.

Ancak Ekim ile birlikte işin rengi değişir. Sıcaklıklar ortalama 24.7 dereceye gerilerken, asıl kırılma Kasım ayında yaşanır. Ortalama sıcaklık birden 11.9 dereceye, en yüksek sıcaklık ise 17.8 dereceye düşer. İşte o an, Denizli’nin o meşhur ayazı, “Ben geldim” diyerek kapıyı çalar.

Sonbahar demek, Denizli için biraz da toprağın suya kavuşması demektir. Eylül ayında ortalama 15.7 mm olan yağış miktarı, Kasım ayında neredeyse dört katına çıkarak 57.8 mm’ye ulaşır. Bu, şemsiyelerinizi hazırlayın, Çınar’da saçak altlarına sığınma mevsimi başladı demektir.

Tablodaki "Ortalama Güneşlenme Süresi" verisi de bize sonbaharın o romantik loşluğunu anlatıyor aslında. Eylül’de günde 8.8 saat bizi selamlayan güneş, Kasım’da yerini 4.9 saatlik utangaç bir selamlamaya bırakır. Günler kısalır, geceler uzar; sohbetler derinleşir.

Denizli’nin sonbaharı biraz da "Ne giysek?" kaosudur. Sabah evden çıkarken tablodaki "Ortalama En Düşük Sıcaklık" olan 7.5 dereceyi (Kasım verisi) hissedersiniz, öğleyin ise güneş yüzünü gösterir. Bu yüzden Denizlili olmak, lahana gibi kat kat giyinmeyi ve gün içinde soyunup giyinme sanatını icra etmeyi gerektirir.

Bugünlerde, yani Aralık ayının başlarında olsak da, önümüzdeki 5 günlük tahminde göreceğiniz üzere gündüzleri 13 dereceleri, geceleri ise 5-6 dereceleri göreceğiz. Yani sonbahar, yerini kışa devrederken bize son bir güzellik yapıyor, "Güneşli ama serin" yüzünü gösteriyor.

Velhasıl, Denizli’de sonbahar güzeldir.