GEÇİNEMİYORUZ ÇÜNKÜ TL KAZANIP DOLAR HARCIYORUZ
Halk olarak ekonomi açısından değişimleri gözümüzle görmeden anlayamıyoruz. Örneğin kağıdın dövize bağlı fiyatının arttığını tuvalet kağıtları pahalandığında, gübre ve ilaç fiyatının arttığını pazarda, yem fiyatının arttığı kasapta ve şarküteride anladık.
Hükümet, asgari ücret, emekli ve memur maaşlarında artış yoluna gitse de bu artışların enflasyon karşısında yeterli olmadığını görüyoruz. Ve korkarım ki ekonomik darboğazın etkilerini yerel seçimler sonrası iliklerimize kadar hissedeceğiz.
Gelirimiz ne kadar artarsa artsın TL kazanıp Dolar harcadığımız sürece maalesef gelir gider dengesini yakalamamız mümkün değil. En basitinden akaryakıta gelen zam, bizim kazancımız değişmeden iğneden ipliğe tüm harcamalarımızı artırıyor. Ee öyle olduğunu görünce de 3 kuruş birikimimizi erimesin diye dövize yatırıyoruz, haliyle döviz fiyatları da yükseliyor.
Aslında sadece dolar harcamamız da yetmiyor. İthal ürünleri, yurtdışı fiyatlarının kat kat üstünde ödüyoruz. Çünkü bir yandan vergilerle devletin de finansmanını sağlıyoruz.
Güncel fiyatlarla örnek vermek gerekirse, iPhone aldığınızda ödediğiniz vergiler;
Kültür Bakanlığı Payı: %1 - TRT Bandrol Ücreti: %12 - ÖTV: %50 - KDV: %20
Yani neredeyse bir iPhone parasını da devlete ödüyoruz. Aynı iPhone SE Amerika'da 579 dolara satılırken biz yaklaşık 1.200 dolar ödüyoruz. Benzer durum otomobillerde de böyle.
Hükümet bu kötü gidişatla mücadele için bir süredir farklı formülleri devreye soktu; önce dövizin artışını durdurmak için Merkez Bankası maarifetiyle yüklü dolar satışı yaptı, vatandaşın dolara yönelimini yavaşlatmak için Kur Korumalı Mevduat Faizi uygulamasını getirdi, ihracatçı ve ithalatçıya döviz kotaları koydu, kamu harcamalarını azaltma talimatları getirdi fakat yeterli olmadı.
Sonra Maliye Bakanı'nı ve Merkez Bankası Başkanı'nı değiştirdi, ortodoks ekonomi politikasına geçti. Bugün ise vergiler artırılarak ekonominin kötü gidişatı yine vatandaş üstünden karşılanmaya çalışılıyor.
Peki bu durum ne zaman düzelir? İşin aslı konunun uzmanı olmamakla birlikte, hükümetin son ekonomi politikasının uzun vadede çözüm olacağını düşünüyorum. Fakat bu süreçte özellikle orta gelirli vatandaşın yoksullaşacağını tahmin ediyorum.
Ve ekonomik kriz yükünün büyük bölümünü vatandaş üstlenecekse de, siyasilerin ve bürokratların da bu ekonomik yükü omuzladığını görmek istiyorum.
Diğer Yazılar