YÜKSEK MALİYETLER KÜRESEL REKABETTE İHRACATÇIYI ZORLUYOR

Ülkemizin 2023 yılında genel ihracatında binde 6’lık bir artış oldu ve 255 milyar doların üzerine çıktık. 260 milyar doları yakalayamadık. Ocak ayı ihracatımıza baktığımızda da göreceli olarak olumlu yönde bir hareketlilik var. PMI endekslerine baktığımızda çok uzun süreden beri 50 bazın altında. Sanki uzun süreli böyle devam edecek gibi görünüyor.

Denizli yerelinde tekstil sektörü oldukça kuvvetli bir sektör ama biz, negatif olarak ayrışıyoruz. Çünkü pandemide rakiplerimize göre navlundan, lojistik hizmetlerimizden hem de küresel rakiplerimizdeki pandemiden kaynaklı kapanmalar nedeniyle daha avantajlı duruma geçmiştik. Şu an aramızdaki fiyat farkı, kurlara bağlı olarak biraz açıldı ve rakiplerimiz tekrar oyuna döndü. Hindistan, Pakistan, Bangladeş özelinde kaybettiğimiz siparişleri ya da müşterileri, tekrar kazanmakta çok zorlanıyoruz. Bu nedenle de ev tekstili ihracatında da gözle görülür bir düşüş yaşandı. Fabrikalarımızda kapasite boşluklarımız var. Ocak ayını geride bıraktık. Bu durumun çok değişmediğini, hem ihracat iklim endeksinde hem PMI verilerinin yukarı yönlü olmadığını düşünürsek, yılın ilk çeyreğinde de Denizli yerelinde bilhassa ev tekstili özelinde çok hızlı ve olumlu gelişmeler beklemiyorum. Umutlarımızı yılın ikinci yarısına bağlamış durumdayız.

YÜKSEK MALİYETLER REKABETTE BİZİ ZORLUYOR

Asgari ücretteki ciddi artış, rekabetçiliğimizi oldukça etkiledi. Her ne kadar Bakanımız Mehmet Şimşek; ‘İhracat artışı talebe bağlı kura bağlı değil’ dese de biz, ülke olarak ne yazık ki yüzde 5’in altında yüksek teknoloji ihracatı gerçekleştiren bir ülkeyiz. İhracatımızın önemli bir kısmı hammaddeye ve işçiliğe dayalı. Tekstil ve konfeksiyon sektörü de hem hammaddenin hem de işçiliğin oldukça yüksek oranda kullanıldığı bir sektör.

Asgari ücrette dolar bazında yüzde 30-40’lara varan artış söz konusu. Rakiplerimizden oldukça pahalı hale geldik. Hatta Avrupa’daki rakibimiz Portekiz’de aynı seviyelerdeyiz. Bu çok düşündürücü bir durum. Türkiye ve Denizli gerçeğinden yola çıkarak maliyetinizin yüzde 60’ı hatta yüzde 70’i hammaddeye, işçiliğe ve enerjiye dayalıysa rekabet etmeniz çok zorlaşıyor.

İSTİHDAMA NASIL YANSIR?

Bu durum istihdama olumsuz şekilde yansıyacaktır. Hem siparişlerde artış yok, hem ihracatımızda artış yok, hem de asgari ücret dolar bazında ciddi şekilde artmış durumda. Kapasiteleri de yüksek oranda kullanamıyoruz. Sektördeki işgücünde azalma olabilir. İşten çıkarmalar başlayabilir. Hatta bir takım kurumlarımız ve firmalarımızda başladı bile. Daha rekabetçi bir kur elde edilebilirse ya da ihracatçıya yönelik özel bir kur politikası izlenirse elbette ki daha fazla istihdam, daha fazla yatırım hepimizin arzusu. Eğer kurdaki rekabet ve talepteki daralma bu şekilde devam ederse tekstil sektörüne özel olarak iş gücünde yüzde 2-3 ile yüzde 10’a varan kayıplar yaşanabilir.