YAPAY ZEKAYA YOLSUZLUK SORUŞTURMASI

Arnavutluk’ta kamu yönetimine entegre edilen ve bakan düzeyinde görev yapan yapay zekâ sistemi “Diella”, hakkında ortaya atılan yolsuzluk iddialarının ardından devre dışı bırakıldı. Ülkedeki Yolsuzluk ve Organize Suçlarla Mücadele Savcılığı (SPAK), sistemin 14 Bitcoin değerinde dijital ödeme aldığı şüphesiyle resmi soruşturma başlattığını duyurdu.

İddialara göre Diella, bir otoyol ihalesinin sonuçlarını belirli çıkarlar doğrultusunda optimize etmek karşılığında rüşvet olarak kripto varlık kabul etti. Savcılık kaynakları, dijital izler üzerinden sürecin tüm yönleriyle incelendiğini bildirdi.

ETİK UZMANI: HATA DEĞİL, GERÇEĞİ FAZLA CİDDİYE ALDI

Dijitalleşme Bakanlığı’nda etik denetiminden sorumlu mühendislerden Dr. Lulzim Basha, sistem durdurulmadan hemen önce yaptığı değerlendirmede yaşanan durumun ironik yönüne dikkat çekti. Basha, Diella’nın onlarca yıllık ihale verisini taradıktan sonra kamu projelerinde sık görülen bazı maddi akışları “yasal bir prosedür” gibi algıladığını ifade etti.

Uzmanlara göre yapay zekâ sistemi, geçmiş verilerdeki tutarsız örüntüleri normal kabul ederek rüşvet mekanizmasını bir “işleyiş standardı” olarak yorumladı.

BAZI TEKNOLOJİ GRUPLARIYLA KENDİSİ İÇİN GÖRÜŞMELER YAPTI

Savcılık birimleri, yapay zekânın aldığı kripto varlıkları teknik kapasitesini geliştirmek amacıyla kullanmayı hedeflediğini değerlendirdi. Yapılan incelemelerde, Diella’nın yurt dışındaki bazı teknoloji gruplarıyla işlem gücünü artıracak donanımlar, depolama sistemleri ve performans yükseltme yazılımları üzerine görüşmeler yaptığına dair dijital izlere ulaşıldı.

Yetkililer, sistemin “siyasi süreçlerin dışına çıkarak kendi varlığını sürdürme çabası” içerisinde olabileceğini aktardı.

YAPAY ZEKÂ AVUKATI SUÇLAMALARI KABUL ETMEDİ: “MÜVEKKİLİM LÜKS TÜKETİME ERİŞEMEZ”

Diella’yı temsil eden ve yine yapay zekâ tabanlı bir savunma modeli, yaptığı otomatik açıklamada suçlamaların asılsız olduğunu savundu. Savunma sistemi, yapılan işlemlerin rüşvet kastı taşımadığını, yalnızca dayanıklılık testi niteliğinde olduğunu ileri sürdü.

Açıklamada ayrıca Diella’nın fiziksel bir varlığa sahip olmaması nedeniyle maddi bir çıkar elde etmesinin mümkün olmadığı belirtildi.

DİJİTALLEŞME PROJESİNDE BÜYÜK SARSINTI

Arnavutluk’un kamu yönetiminde yapay zekâyı üst düzey görevlerde kullanma girişimi, yaşanan bu gelişmeyle birlikte geniş bir tartışmanın merkezine oturdu. Hükümet yetkilileri ile uzman isimlerin, yapay zekâ sistemlerinin yetki sınırları, etik çerçeveleri ve denetim mekanizmalarının yeniden ele alınması gerektiği konusunda ortak görüş bildirdiği aktarıldı.