KARACA’DAN TİHEK’E PEŞ PEŞE SORULAR

TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu Ayrımcılığın Önlenmesi Alt Komisyonu’nda, CHP Denizli Milletvekili Gülizar Biçer Karaca; cezaevleri ve geri gönderme merkezlerinde yaşanan hak ihlalleri, kadının kendi soyadını kullanabilmesi ve Anayasa Mahkemesi kararlarının uygulanması, çocuk işçiliğinin önlenmesi ve okullarda bir öğün ücretsiz yemek hakkı gibi konularda TİHEK’e kapsamlı sorular yöneltti. Ayrıca İl İnsan Hakları Kurulları ve Denizli’de insan hakları bürosu açılmasına ilişkin talepler gündeme getirildi.

İNSAN HAKKI İHLALLERİ DAİMİ GÜNDEM

Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu (TİHEK) 2. Başkanı Muhammed Ecevit Carti ve Kurul Üyesi Dilek Ertürk’ün kurum faaliyetlerine ilişkin sunumunun ardından söz alan Biçer Karaca, kadınlar, çocuklar, tutuklu ve hükümlüler, işçiler ve öğrenciler gibi farklı toplumsal grupların haklarıyla ilgili başvuruların değerlendirilme süreçlerini ve denetim mekanizmalarını sorguladı.

Milletvekili Biçer Karaca özellikle denetimlerin niteliği, şeffaf istatistik paylaşımı, başvuru ve karar sayıları ile uygulamaların sahadaki karşılığının açıklanmasını istedi.

TİHEK tarafından verilen yanıtlarda, takvim paylaşılmadığı ancak Türkiye’nin Uluslararası Okul Yemeği Koalisyonu’nadahil edilmesi talebinin not edildiği bildirildi. Kadının soyadı başvurularının ise yasal boşluk gerekçesiyle reddedildiği ifade edildi. Cezaevleri ve geri gönderme merkezlerinden gelen hak ihlali şikâyetlerine dair ön izlemeler yapıldığı belirtildi.

TİHEK’İN DENETİM VE ZİYARET UYGULAMALARI

TİHEK, cezaevleri ve geri gönderme merkezlerine yönelik habersiz ziyaretlerin sürdüğünü belirtirken, bu mekanizmanın yanında eğitim, raporlama ve tavsiye süreçlerinin de işlediğini aktardı.Kurul yetkilileri, çocuk ve kadın haklarına dair çalışmaların devam ettiğini, kadının soyadı meselesinde ise yasal düzenleme ihtiyacının sürdüğünü dile getirdi.

ALT KOMİSYONDA BİÇER KARACA’NIN TİHEK’E YÖNELTTİĞİ SORULAR

• Kapalı kurumlara yapılan habersiz ziyaretlerde tespit edilen ayrımcılık ya da ihlallere ilişkin rapor bulunup bulunmadığı,

• “Çocuk işçi” konusunda TİHEK’e yapılmış başvuru ve alınan kararların olup olmadığı,

• Okullarda bir öğün ücretsiz yemek uygulamasının yaygınlaştırılmasına dair başvuru veya ilerleme olup olmadığı,

• Geri gönderme merkezlerindeki hak ihlallerine ilişkin başvuru ve karar sayıları ile uzlaşı mekanizmasının işletilip işletilmediği,

• TİHEK’in Gaziantep’ten sonra Denizli’de de insan hakları bürosu açmayı düşünüp düşünmediği,

• AYM’nin kadının kızlık soyadını kullanmasına ilişkin kararına rağmen neden ret kararları verildiği soruları gündeme taşındı.

TİHEK ADINA VERİLEN YANITLAR

Cezaevlerinde hak ihlalleri:

“TİHEK olarak kanunda verilen yetki kapsamında ağırlıklı olarak habersiz ziyaret gerçekleştiriyoruz. Türkiye genelinde özgürlüğünden mahrum bırakılan kişilerin bulunduğu yaklaşık 7 bin merkez bulunuyor. Yıllık kapasitemiz doğrultusunda 80’e yakın ziyaret yapıyoruz. Cezaevlerinde işkence bitmiş durumda. Çok nadir bireysel olaylar dışında ciddi ihlaller görülmemektedir. İçişleri Bakanlığı ile iş birliği protokolümüz devam ediyor.”

Geri gönderme merkezleri:

“Tüm geri gönderme merkezlerini ziyaret ettik. Gaziantep ve Şanlıurfa’da ihlaller nedeniyle suç duyurusunda bulunuldu. Süreç İçişleri Bakanlığı’yla iş birliği içinde yürütülüyor.”

Sağlık ve gıda hakkı:

“400 civarında ziyaret yapıldı. Özellikle kadın mahpuslar ve çocukların gıda erişimine ilişkin raporlarımızda öneriler yer alıyor.”

Çocuk işçiliği:

“Çocuk işçiliği birçok raporda yer alıyor. Bu konuda rehber ve broşürler hazırlandı, yıllık raporlarda öneriler sunuldu.”

Okul Yemeği Koalisyonu:

“Gıda hakkı ve gıda güvenliğiyle ilgili yeni raporumuz hazırlanıyor. Çocukların gıdaya erişimi ayrıca ele alınıyor. Koalisyona katılım talebinizi not aldık.”

Denizli’de büro:

“Denizli’de bir büro açılması talebinizi not ettik.”

Kadının soyadı başvuruları:

“AYM kararından sonra yapılan başvurular yasal düzenleme bulunmadığı gerekçesiyle reddedildi. Bu konuda iki kararımız bulunuyor. Yasal düzenleme yapıldığında değerlendirmeler buna göre değişebilir.”

“AYM KARARI YASA HÜKMÜNDEDİR” HATIRLATMASI

Milletvekili Gülizar Biçer Karaca, “Anayasa Mahkemesi kararları yasal düzenleme yoksa hukuki boşluk doldurmak bakımından yasa hükmünde geçerli” hatırlatmasını yaparak, TİHEK’in ret kararlarının gerekçesini yeniden sordu. İlgili kararların kendisine iletileceği ifade edildi.