SAİME'LERİN (OTLAK HAYVANLARININ) ZEKATI

Rahman ve Rahim olan Allah’ın adıyla          
   SAİME: Kırlarda ve otlaklarda güdülen, nesillerinin çoğalması, süt ve yağlarının artması amacıyla ve ticari gayeler için beslenilen hayvanlara (Saime) denilir. Senenin yarısında veya daha fazla yemle beslenenler saime olmaz. Ali (r.a)'nun şöyle dediği rivayet edildi:
   "Kendisine yük yüklenen ve çalıştırılan hayvanlarla, çift süren sığırlarda zekât yoktur."(Ebu Davud, Dare Kutni)
   DEVELERİN ZEKATI: Saime olan develerin nisabı beştir. Bundan aşağısının zekâtı yoktur.
5 deveden 9 deveye kadar 1 koyun,
10 deveden 14 deveye kadar 2 koyun,
15 deveden 19 deveye kadar 3 koyun,
20 deveden 24 deveye kadar 4 koyun,
25 deveden 35 deveye kadar iki yaşına girmiş 1 dişi deve,
36 deveden 45 deveye kadar üç yaşına girmiş 1 dişi deve,
46 deveden 60 deveye kadar dört yaşına girmiş 1 dişi deve,
61 deveden 75 deveye kadar beş yaşına girmiş 1 dişi deve,
76 deveden 90 deveye kadar üçer yaşına basmış 2 dişi deve,
91 deveden 120 deveye kadar dört yaşma basmış 2 dişi deve.
Bundan sonra yeni baştan başlayarak daha önce ne lâzım geliyor idi ise, yine aynısı lâzım gelir.
120' den 140 deveye kadar dört yaşına basmış iki dişi deve ile evvelki gibi her beş devede bir koyun verilir.
141’ den 149 deveye kadar dört yaşına basmış iki dişe deve ile iki yaşında bir dişi deve verilir.
150 devede ise dört yaşına basmış üç dişi deve verilir.
   Bundan sonra bir daha yeni baştan başlayarak yirmiye kadar her beş deve için yine bir koyun ve artan develer yirmibeş olunca iki yaşında, otuz altı olunca üç yaşında bir dişi deve lâzım gelir. Ve sürünün sayısı yüz doksan altı olunca, iki yüze kadar dört yaşına girmiş dört dişi deve verilir ve sonra daima 150'den baş­landığı gibi başlanır.
   Enes (r.a)'den rivayet edildiğine göre, Ebu Bekr (r.a) kendisini Bahreyn'e vali olarak göndermiş bulunduğu sırada şu talimatı yazmıştı:
   Rahman ve Rahim olan Allah'ın adıyla.Bu, Rasulullah (s.a.s)'in müslümanlara farz kıldığı ve Allah'ın, Rasulüne emrettiği zekât farizasıdır. Tesbit edildiği miktarda zekât kendisinden istenilen kimse onu versin. Bu miktarın fazlası istenirse vermesin.
Develerin sayısı yirmi dört veya daha azsa, zekât olarak her beş devede bir koyun verilir.
Develerin sayısı otuzbeş olursa, iki yaşına girmiş bir dişi deve,
Develerin sayısı otuz altı olursa, kırkbeşe kadar üç yaşma girmiş bir dişi deve,
Develerin sayısı kırkaltı olursa, altmışa kadar dört yaşına girmiş bir dişi deve,
Develerin sayısı altmış bir olursa, yetmişbeşe kadar beş yaşına girmiş bir dişi deve,
Develerin sayısı yetmişaltı olursa, doksana kadar, üçer yaşına basmış iki dişi deve,
Develerin sayısı doksanbir olursa, yüzyirmiye kadar dört yaşına basmış iki dişi deve verilir.
Develerin sayısı yüzyirmibiri geçti mi her kırk devede üç yaşına basmış bir dişi deve, her elli devede, dört yaşına basmış bir dişi deve verilir.
   Yalnız dört devesi olana o develerde asla zekât yoktur. Ancak develerin sahibi arzu ederse, verebilir.
Develerin sayısı beş oldu mu, ona da bir koyun zekât verilir.(Buhari, Ebu Davud, Tirmizi, Nesei)
   Tahavi ve İbni Hazm (El-Muhalla) kitabında daha önceki hadisi şu ziyade ile rivayet etmişlerdir:
"Develer yüzyirmiden fazla olursa yeni baştan başlayarak daha önce ne lâzım geliyor idi ise yine ay­nısı lâzım gelir. Yirmibeşten az ise her artan beş deve için bir koyun verilir.(Tahavi, İbni Hazm "EI-Muhalla")  ‘Hanefi âlimleri bu ziyade ile amel etmektedirler. Allah CC selamı bereketi Rahmetiu üzerinez olsun.

METİN ALKAN