KÖK HÜCRENİZLE HAYAT VERİN

   Kök hücre donörlüğü hakkında bilgi veren Dr. Balıkçıoğlu, 18-50 yaş arasındaki sağlıklı her bireyin bağışçı olarak aday olmak için başvurabileceğini, bunun için sadece form doldurularak 3 tüp kan alınmasının yeterli olduğunu belirtti. Türk Kızılıayı tarafından alınan kanın HIV, Hepatit ve Sifiliz gibi enfeksiyon hastalıklar için test edilip, sonucun negatif çıkması durumunda HLA (insan lökosit antijeni) doku tipinin belirlenmesi için TÜRKÖK Doku Tiplendirme Laboratuvarı’na gönderildiğini ve test uçlarının Kemik İliği Bankası’na aktarıldığını söyledi. HLA’nın, bir kişinin diğer bir kişiye ne kadar uyduğunu gösterdiğini  anlattı. HLA sonuçlarının yüksek oranda eşleşmesinin, en iyi sonucun alınmasını sağladığına değindi.Muayene, tıbbi işlemler ya da diğer bağış ile ilgili harcamalar konusunda bağışçıdan hiçbir ücret talep edilmediğini ve bağışçının sosyal güvenliğinin kesinlikle kullanılmadığını söyledi.

Eşleşme ve Nakil Süreci

Dr Balıkçıoğlu, eşleşme ve nakil sürecinin  4 aşamada gerçekleştirildiğini, bunların; bilgilendirme görüşmesi, Doku Uyumu Doğrulama Testi, sağlık muayenesi ve tetkikler ve zaman planlaması olduğunu anlattı.

 Bilgilendirme görüşmesinde  en iyi eşleşen bağışçı olarak tekrar bağışçının  görüşmeye çağıldığı ve doku uyumu için tekrar kan alınıp TÜRKÖK Doku Tiplendirme Laboratuvarı’na gönderildiğini belirtti. 2. aşamada doku uymunun yeniden doğrulanması için laboratuvara gönderilen kan üzerinde çalışıldığına değindi. Nakil günün ve bağış için hastanın doktorunun kemik iliği mi yoksa periferik kök hücre mi tercih ettiğinin bilgisi verildiğini belirtti.  3. aşamada uygunluğun belirlenmesi için ayrıntılı fizik muayenesinin yapıldığını söyledi.  Nakil sonrasında ilk bir ay içerisinde bağışçının sağlık kontrollerinin TÜRKÖK tarafından tekrar yapıldığına değindi. 4. aşamada ise bir bağış süresinin ortalam 4-6 hafta arasında 20-30 saatlik bir zaman aldığını anlattı.

 Bağış Yönetmleri

Dr. Balıkçıoğlu, bağış yöntemlerinin 2’ye ayrıldığını söyledi. Bunların Periferik Kök Hücre Toplama Yöntemi ve Kemik İliği Toplanması olduğunu anlattı. Periferik Kök Hücre Toplama Yöntemi’nin en sık tercih edilen yöntem olduğunu ve bağış için damar yapısının uygunluğunun değerlendirildiğini belirtti. G-CSF (Granülosit Koloni Uyarıcı Faktör)’nin bağışçının deri altına 4-5 gün boyunca günde 2 kez enjekte edildiğini  ve 4. veya 5. günde kandaki kök hücrelerin arttığına değindi. Bu bağış esnasında koldaki steril bir iğne yardımıyla alınan kanın aferez cihazında ilerleyerek, bu cihazda 4-5 saatlik bir aferez prosedürü sonunda kök hücrelerin diğer kan bileşenlerinden ayrıldığını  ve ayrılan kanın tekrar diğer koldan vücuda verildiğini belirtti. İşlem sonrasında nadiren de olsa dudakta ve parmaklarda uyuşma olabileceğini, 48 saat içinde tüm yan etkilerinin kaybolduğunu söyledi.

2. bağış yönetemi olan Kemik İliği Toplanması’ndan bahseden Dr. Balıkçı, işlemden yaklaşık bir hafta önce bir ünite kan alınarak tekrar bağışçıya verilmek üzere saklandığını anlattı. Gerekli sağlık kontrellerinden geçerek, bağışçının anestezi alıp alamayacağı konusundan tetkiklerin yapıldığını belirtti.  Bu işlemde bağışçının 1-2 saat genel anestezi aldığını ve işlem sırasından cilt üzerinden küçük bir kesi ( dikiş gerektirmeyen) açarak özel bir iğne yardımıyla kalça kemiğinin arkasına ilerlediğine değindi. Bağışçının aynı gün veya ertesi gün taburcu edildiğine, eğer günlük aktivitelerinin iş gücü gerektirdiğini belirttiği durumda fazla istirahate ihtiyaç duyduğunu söyledi.

Kızılay Kan Bağışı Merkezi Denizli Şubesi Müdür Dr. Mustafa Balıkçıoğlu, “ Bağıştan sonraki ilk yıl hastayla özel bilgilerinizin olmadığı mektuplarla haberleşebilirsiniz. 2. yıldan itibaren bağışçı ve hasta kabul ederse iletişime geçmeniz izin verilir. Bağışçı olmaktan vazgeçebilirsiniz. Fakat unutulmamalıdır ki her bağışçı bir hasta için umut. Sayenizde bir can daha kurtarabilirsiniz” şeklinde konuştu.

ATANAİL ALTINOLUK