CİNSEL YOLLA BULAŞAN ENFEKSİYONLAR (CYBE) NEDİR, NASIL KORUNABİLİRSİNİZ?

CYBE'ler genellikle cinsel ilişki yoluyla bulaşır, ancak bazı durumlarda tensel temas, hamilelik, doğum, emzirme, kan nakli veya iğne paylaşımı ile de geçebilir. Bu enfeksiyonlar ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir, örneğin kanser, kronik pelvik ağrı, dış gebelik ve kısırlık gibi.

EN YAYGIN CYBE TÜRLERİ

Cinsel temas yoluyla bulaşabilen 30'dan fazla farklı bakteri, virüs ve parazit vardır. En yaygın CYBE'ler şunlardır:

• Frengi

• Bel soğukluğu

• Klamidya

• Trikomoniyaz

Bu enfeksiyonlar genellikle tedavi edilebilir. Ancak çoğu zaman belirti göstermedikleri için farkında olmadan bulaştırılabilirler.

OLASI CYBE SEMPTOMLARI

• Penisten veya vajinadan olağandışı akıntı

• Genital bölgede yaralar veya siğiller

• Ağrılı veya sık idrara çıkma

• Genital bölgede kaşıntı ve kızarıklık

• Ağız içinde veya çevresinde kabarcıklar veya yaralar

• Anormal vajinal koku

• Anal kaşıntı, ağrı veya kanama

• Karın ağrısı

CYBE'LER NEDEN YAYGIN?

WHO'nun 2020 verilerine göre, en yaygın dört CYBE türünden en az biri kaynaklı olarak 374 milyon yeni enfeksiyon tespit edildi. Bu enfeksiyonlar arasında trikomoniyaz, klamidya, bel soğukluğu ve frengi bulunmaktadır. Ayrıca, genital herpes ve HPV enfeksiyonları da yaygındır.

CYBE'LERDEN NASIL KORUNABİLİRSİNİZ?

WHO CYBE Program Direktörü Dr. Teodora Elvira C. Wi, "Lütfen prezervatif kullanın. Sizi bir CYBE'ye yakalanmaktan koruyacak olan tek şey budur," diyor. Prezervatiflerin doğru kullanımı CYBE'lere yakalanma ve bulaştırma riskini büyük ölçüde azaltır. Latekse alerjisi olan kişiler poliüretan prezervatif kullanabilir. CYBE belirtileri gösteren kişiler ise derhal bir sağlık kuruluşuna başvurmalıdır.

CYBE'LERİN TEDAVİLERİ NELERDİR?

Bakteri veya parazitlerin neden olduğu CYBE'ler antibiyotiklerle tedavi edilebilir. Ancak herpes veya HPV gibi virüslerin neden olduğu enfeksiyonların tedavisi yoktur. Bu enfeksiyonlar semptomları hafifletebilir ve yayılma riskini azaltabilir. HPV ve hepatit B aşıları mevcuttur. WHO, bel soğukluğu ve genital herpes için aşı geliştirme çalışmalarını sürdürmektedir.

HÜKÜMETLER NE YAPABİLİR?

Dünyada CYBE'lerin önlenmesi ve kontrolüne yönelik finansman sınırlıdır. Dr. Wi, hükümetlerin sağlık hizmetlerine daha kolay ve uygun fiyatlı erişim sağlaması gerektiğini vurguluyor. Ayrıca, hızlı testler ve aşılar gibi araçların geliştirilmesi için daha büyük fon sağlanması gerektiğini belirtiyor. CYBE'ler bulaşıcı bir hastalık olarak ihmal edilmemeli ve toplum tarafından damgalanmasının önüne geçilmelidir.